مخابرات ما – با وجود ماهیت حاکمیتی حوزه مخابرات در کشور و مصوبات متعدد درخصوص الزام استفاده از توان تولیدات داخلی در این حوزه، وجود برخی وابستگی‌های ساختاری و زمینه‌های تضاد منافع میان وزارت ارتباطات و خریدارن تجهیزات مخابراتی، مانع تحقق رونق صنعت تجهیزات مخابراتی کشور شده است.
مخابرات ما( محمد – مقاومتی نیوز)- تجهیزات مخابراتی طیف گسترده‌ای از دستگاه‌های ارتباطی را شامل می شود که در لایه‌های مختلف شبکه مورد استفاده قرار می گیرند و به صورت کلی می توان آن ها را به دو دسته تجهیزات ثابت که داده ها را بر بستر فیزیکی سیم و فیبر منتقل می کنند و تجهیزات سیار که داده ها از طریق امواج رادیویی در هوا منتقل می کنند، تقسیم نمود.
بررسی تجارب جهانی نشان می دهد، یکی از اصلی ترین ابزارهای حمایتی در توسعه صنعت تجهیزات مخابراتی در کشورهای صاحب این صنعت، خصوصا در حوزه تجهیزات زیرساختی، استفاده از اهرم بازارهای دولتی برای رونق تولید داخل است؛ چراکه خرید این تجهیزات به دلیل کارکرد ویژه آن ها در زیربنای خدمات عمومی و ارتباطی، عمدتا توسط بخش دولتی صورت می پذیرد.
پیگیری این گونه سیاست ها توسط کشورهایی نظیر چین و ژاپن در سه دهه گذشته، منجر به شکل‌گیری شرکت‌های Huawei، Fujitsu و ZTE به عنوان اولین، سومین و ششمین تامین‌کننده تجهیزات مخابراتی جهان شده است و در سالیان اخیر نیز به شدت توسط کشور هند دنبال می‌شود.
مصوباتی که منجر به حمایت از تولید داخلی نشدند
در ایران نیز عمده مشتریان صنعت تجهیزات مخابراتی شرکت‌های دولتی و حاکمیتی نظیر شرکت ارتباطات زیرساخت، شرکت مخابرات ایران، اپراتورهای همراه و در ابعاد محدودتر شرکت های توسعه مترو و انتقال نیرو و نفت هستند و مصوبات مختلفی – نظیر قانون حداکثر استفاده از توان داخل، سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات، مصوبه ۱۶۳ کمیسیون تنظیم مقررات، نظام نامه پیوست فناوری و مصوبه ممنوعیت واردات ۲۱ قلم کالا در حوزه فاوا – نیز برای مکلف نمودن این بخش ها به حمایت و خرید از تولیدات داخلی وضع شده است، اما با این وجود همچنان بخش عمده ای از تجهیزات کلیدی و حساس مورد نیاز شبکه از تامین کنندگان خارجی خریداری می شود.
به عنوان نمونه می توان به پروژه های پنج ساله برنامه سوم، چهارم و پنجم توسعه شبکه زیرساخت ارتباطی کشور اشاره کرد که عمده تجهیزات مورد نیاز آن ها به ترتیب از شرکت های آلکاتل، هوآوی و فایبرهوم خریداری شده است و مشابه آن در شرکت مخابرات ایران و اپراتورهای همراه نیز جز در موارد محدود اغلب تجهیزات کلیدی مورد نیاز شبکه از شرکت های خارجی تامین می شوند.
تداوم روند خرید تجهیزات خارجی، علاوه بر اینکه منجر به تضعیف وضعیت تولیدکنندگان داخلی خواهد شد، کشور را نیز با چالش هایی نظیر خروج ارز و صرف هزینه های مضاعف، آسیب پذیری های امنیتی، محدودیت در پشتیبانی از تجهیزات خارجی در مواقع تحریم و به صورتکلی ایجاد وابستگی به شرکت های خارجی مواجه کرده است.
ساماندهی تقاضای مشتریان دولتی لازمه رونق صنعت تجهیزات مخابراتی
بررسی نقاط ضعف سیاست های دولت در حمایت از صنعت تجهیزات مخابراتی کشور نشان می دهد، در شرایط فعلی رونق این صنعت در کشور، نیازمند پیگیری سیاست هایی است که در آن ها، اولا خریداران تجهیزات مخابراتی ملزم به انتشار ابعاد واقعی نیازمندی های آتی تجهیزاتی خود شوند و ثانیا در صورت تولید این تجهیزات مطابق با استاندارهای تعیین شده، نسبت به خرید این تجهیزات متعهد بمانند.
این دو سیاست از گذشته در مصوبه ۱۶۳ کمسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به عنوان تکلیفی بر عهده دارندگان پروانه رادیویی و دستگاه های زیرمجموعه وزارت ارتباطات قرار داده شده است و پیگیری ایجاد زیرساخت های مورد نیاز و نظارت بر اجرای این مصوبه نیز برعهده سازمان تنظیم مقررات قرار گرفته است. با این‌حال اجرای این تکالیف تاکنون به دلیل برخی وابستگی های ساختاری و تضاد منافع میان بخش قانون گذار و ناظر با شرکت های ارتباطات زیرساخت، مخابرات ایران و اپراتورهای و سیار، همواره با ملاحظات و کاستی هایی همراه بوده است.
در نهایت به منظور حل این تضادها، ضروری است سایر دستگاه های مربوطه نظیر شورای عالی فضای مجازی، وزارت صمت و مجلس شورای اسلامی به این موضوع ورود کرده و اقدماتی را در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی دنبال نمایند.
***
نظرات بسته شده است.