مخابرات ما-چندی پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با انتشار چند داستانواره از داشتن اینترنت با کیفیت به عنوان حقوق شهروندی یاد کردند و گفتند: کیفیت اینترنت حق مردم است و ما وظیفه داریم همه تلاشمان را بکار گیریم تا هر روز این شاخص را بهبود بخشیم. در ادامه هم با انتشار چند نمودار وضعیت کیفیت خدمات اینترنت ارایه شده توسط اپراتورها در استان تهران و چند استان دیگر با هم مقایسه کردند. در واقع محمد جهرمی در این داستانواره دو نکته را گوشزد کردند: اولی حقوق شهروندی در راستای دسترسی به فضای مجازی و دومی وضعیت اینترنت ارایه شده توسط اپراتورها
هرچند که مقایسه به عمل آمده توسط وزیر حاکی از برتری اپراتور همراه اول در مقایسه با اپراتورهای ایرانسل و رایتل است، در ادامه ضمن بیان مسایلی در مورد حقوق شهروندی به مقایسه تحلیلی وضعیت اپراتورهای تلفن همراه در ارایه اینترنت می پردازیم تا موضوع برای خوانندگان شفاف شود.
حق دسترسی به فضای مجازی
مطابق با ماده ۳۳ منشور حقوق شهروندی، حق شهروندان است که آزادانه و بدون تبعیض از امکان دسترسی و برقراری ارتباط و کسب اطلاعات و دانش در فضای مجازی بهره مند شوند. این حق از جمله شامل احترام به تنوع فرهنگی، زبانی، سنت ها و باورهای مذهبی و مراعات موازین اخلاقی در فضای مجازی است. ایجاد هرگونه محدودیت (مانند فیلترینگ، پارازیت، کاهش سرعت یا قطعی شبکه) بدون مستند قانونی صریح ممنوع است.
مبحث فضای مجازی عرصه حقوقی جدیدی شده که در زمان نگارش قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران موضوعیت نداشته است و از این رو منشور حقوق شهروندی یکی از حقوقی را که تصریح می کند و سابقه ای در قوانین ندارد، مربوط به حوزه فضای مجازی است.
از آنجا که تامین حقوق مردم، علاوه بر مستند حقوقی نیازمند توسعه یافتن ابزارهای احقاق حق و به عبارتی سطوحی از توسعه یافتگی است، بنابراین برای رسیدن به چنین حق از پیش تعریف شده ای دولت ها می باید تمهیداتی را درنظر بگیرند تا امکان برخورداری از آن فراهم شود. آنچه که مشهود است این است که توسعه فناوری دیجیتال و پیوند خوردن آن با زندگی مردم در همه جوانب و وابسته شدن کارکردهای قدرت سیاسی به خدمات اینترنت و دیجیتال، فضایی فراهم کرده که حق مردم در دسترسی به فضای مجازی بسیار آسان تر شده است.
اما تنها داشتن حق دسترسی کافی نبوده و تسهیل در دسترسی ها و دسترسی با کیفیت نیز موضوع مهمی به شمار می آید. در واقع اگر در حال حاضر ممانعت چندانی برای استفاده از اینترنت و دسترسی به فضای مجازی وجود ندارد، این به معنای پایان ماجرا نیست، بلکه نکته مهم مهیا شدن شرایطی است که شهروندان بتوانند با قیمت قابل قبول و با کیفیت مناسب به انواع محتوا در فضای مجازی دسترسی پیدا کنند. از این منظر در ادامه این گزارش تلاش دولت و به تبع آن وزارت ارتباطات و فناوری اطلاات و نیز اپراتورهای ارایه دهنده اینترنت را مورد بررسی تحلیلی قرار می دهیم و با ارایه آمار و نمودارها نشان می دهیم که وضعیت هر یک از این اپراتورها در یک بازه زمانی مشخص و در یک محدوده مکانی یکسان چگونه بوده است.
مقایسه خدمات اینترنت همراه
در فاصله بین روزهای پانزدهم تا بیست و یکم مهرماه امسال (سال ۹۹)، کیفیت اینترنت اپراتورهای همراه اول، ایرانسل و رایتل در تهران تقریبا این را نشان می‌دهد که ۴G همراه اول در مدت اخیر روند رو به رشد و پایداری داشته و از عددی نزدیک به ۵/۰ مگابیت بر ثانیه به نزدیک به ۶/۰ مگابیت بر ثانیه رسیده است. اگرچه اینترنت ۴G ایرانسل گاهی در حد همراه اول عمل کرده اما نتوانسته به رکورد (پیک) همراه اول برسد. در مورد اینترنت ۳G نیز با وضعیت مشابهی روبرو هستیم.
مقایسه خدمات نسل چهارم اپراتورها
به منظور بررسی وضعیت کیفی ارایه خدمات اپراتورها و مقایسه آنها با یکدیگر به عنوان نمونه استان های اصفهان، تهران، خراسان رضوی، خوزستان، فارس، مازندران و آذربایجان شرقی انتخاب شده اند.
بررسی وضعیت ارایه اینترنت در این استان ها نشان می دهد که در فاصله بین روزهای چهاردهم مهرماه تا بیستم مهرماه سال ۹۹ اپراتور همراه اول در مقایسه با دو اپراتور ایرانسل و رایتل از وضعیت بهتری برخوردار بوده است.
به طور کلی بر اساس نمودارهای موجود می توان اینطور نتیجه گیری کرد که میانگین قدرت عملیاتی نسلهای سوم و چهارم همراه اول بالاتر از دو اپراتور دیگر بوده است.
نتیجه کلی اینکه به نظر می رسد تا به اینجای کار دولت و وزارت ارتباطات در ایجاد امکانات قانونی و فیزیکی برای دستیابی سهل و باکیفیت به فضای مجازی موفق بوده اند و در این موفقیت هریک از اپراتورهای تلفن همراه نقشی داشته اند و البته نقش اپراتور همراه اول در این میانه پررنگ تر و برجسته تر بوده است.
والا تو زمینه کیفیت خیلی از همراه اول جلوتر هست.