وقت مهاجرت به IPV6 است

مخابرات ما (محمد – وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) – IPV6 (6 (Internet Protocol Version آخرین نسخه پروتکل اینترنت است که دستگاه‌ها را از طریق اینترنت شناسایی می‌کند. هر دستگاهی که از اینترنت استفاده می‌کند از آدرس «آی پی» منحصربه‌فرد خود به‌منظور برقراری ارتباط اینترنتی بهره می‌برد.

آدرس IP یا Internet Protocol Address شناسه‌ای است که پروتکل به‌وسیله آن می‌فهمد که داده‌ها یا درخواست‌ها به کدام کامپیوتر فرستاده یا از کدام‌یک دریافت خواهند شد. به‌این‌ترتیب، آدرس آی پی درست مثل آدرس‌های دقیق محل زندگی و یا کار هر شخص و یا همانند کد پستی موردنیاز برای ارسال ایمیل است.

با توجه به رشد اینترنت و افزایش دستگاه‌هایی که از پروتکل اینترنت استفاده می‌کنند همچون رایانه‌های شخصی و گوشی‌های هوشمند، در آینده نزدیک هیچ آدرس‌های اینترنتی در نسخه قبلی پروتکل IPV4 باقی نخواهد ماند و کمبود این آدرس مشکلاتی برای شرکت‌های دولتی و خصوصی ایجاد می‌کند،

نسخه فعلی یا همان IPV4، از آدرس‌های ۳۲ بیتی تشکیل‌شده است؛ بدین معنی که این فضا اجازه آدرس‌دهی حدود ۴٫۳ میلیارد آدرس را می‌دهد، درحالی‌که IPV6 توانایی ایجاد ۳۴۰ تریلیون تریلیون (آندسیلیون!) IP منحصربه‌فرد را دارد به بیانی دیگر ۲ به توان ۱۲۸ عدد IP.  این یعنی نسخه ۶ حدود ۷۹۲۲۸۱۶۲۵۱۴۲۶۴۳۳۷۵۹۳۵۴برابر بیشتر از نسخه ۴ می‌تواند آدرس داشته باشد.

 IPV4 از چهار گروه یک تا سه‌رقمی تشکیل می‌شد، اما IPV6 یک آدرس اینترنتی ۱۲۸ بیتی است (شامل ۸ بخش ۱۶ بیتی) که به‌صورت هگزادسیمال (دستگاه اعداد مبنای ۱۶) نوشته می‌شود و اجزای آن با استفاده از کالِن (:) از هم منفک می‌شوند.

مزایای IPV6 چیست؟

افزایش فضای آدرس‌دهی، پیکربندی خودکار، مسیریابی کاراکتر،‌ سهولت در ارتباطات چندگانه و پشتیبانی قوی از امکانات چندبخشی ازجمله مزایای نظام آدرس‌دهی نسخه ۶  در مقایسه با نسخه ۴ است.

اما جدا از آن‌ها، امنیت بالاتر و بازده بیشتر اصلی‌ترین ویژگی است که IPV6 را از IPV4 متمایز می‌کند.  IPV6 با رمزگذاری و کدگذاری داخلی طراحی‌شده است این قابلیت به‌صورت اختیاری در IPV4 وجود دارد ولی  این قابلیت باوجود IPsec در IPV6 اجباری است و هر Packet در شبکه کدگذاری می‌شود درنتیجه بسیاری از حمله‌ها و مشکلات نرم‌افزارهای مخرب اینترنتی غیرممکن خواهد شد و یا حداقل بسیار کمتر خواهد شد.

همچنین IPV6 تغییراتی در روش ارسال بسته‌های اطلاعات و شکل‌گیری آن‌ها ایجاد کرده که باعث بازده بیشتر و کاهش از دست رفتن (Packet Lost) احتمالی Packet ها می‌شود. درنتیجه موجب بالا رفتن اطمینان و بازده شبکه می‌شود. بازده IPV6 در VoIP و پخش فایل‌‎های ویدئویی به‌طور چشم‌گیری از IPV4 بالاتر است.

چه کسانی در حال استفاده از IPV6 هستند؟

اپراتورهای تلفن همراه و ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت (ISP) ها اولین گروه‌هایی بودند که از IPV6 استفاده کردند، در این راه اپراتورهای تلفن همراه پیشرو بودند. به‌عنوان‌مثال ۹۰درصد ترافیک شبکه شرکت T-Mobile در ایالات‌متحده و بیش از ۸۲٫۲۵درصد از ترافیک شرکت Verizon Wireless بر روی پروتکل IPV6 در حال ردوبدل شدن است. شرکت‌های Comcast و AT&T به ترتیب ۶۵و ۶۳ درصد شبکه‌های خود را مبتنی بر IPV6 راه‌اندازی کرده‌اند.  امروز حدود ۳۰ درصد از ۱۰۰۰ سایت برتر Alexa از طریق IPV6 قابل‌دستیابی هستند.

طبق گزارش انجمن اینترنتی State of IPV6 Deployment 2017 کمتر از یک‌چهارم شرکت‌های در حال تأسیس شبکه‌های خود را مبتنی بر پروتکل IPV6 طراحی و پیاده‌سازی می‌کنند. علاوه بر این به علت عدم سازگاری برخی از نرم‌افزارها با IPV6 استفاده از این پروتکل به تعویق افتاده است. به‌عنوان‌مثال بر اساس یک گزارش در ژانویه ۲۰۱۷ وجود یک اشکال در ویندوز ۱۰،” تلاش مایکروسافت برای راه‌اندازی یک شبکه IPV6 در دفتر سیاتل را با مشکل مواجه کرد”.

IPV4 چه زمانی کنار گذاشته خواهد شد؟

هیچ‌وقت IPV4 ها به پایان نمی‌رسند چراکه هنوز IP هایی برای فروش و یا استفاده مجدد وجود دارند و آدرس‌های باقیمانده برای مهاجرت به IPV6 مورداستفاده قرار خواهد گرفت. هیچ تاریخ رسمی برای پایان استفاده از IPV4 اعلام‌نشده است، بنابراین جایی برای نگرانی وجود ندارد. با گسترش بیشتر IPV6 سایت‌های بیشتری از IPV6 پشتیبانی می‌کنند و کاربران بیشتری تجهیزات خود را برای استفاده از IPV6 ارتقا می‌دهند و درنهایت جهان به‌آرامی از IPV4 دور می‌شود.

در حال حاضر در کشورهای مختلف جهان خصوصاً در کشورهای مرکزی شبکه اینترنت مراحل گذر از IPV4 به نسخه۶ رو به اتمام است و اگر ما خود را به این سطح نرسانیم در آینده ازنظر فنی با مشکلات متعددی مواجه خواهیم شد خصوصاً آنکه برای ورود به  نسل پنجم شبکه ارتباطی (۵G) که به دنبال خود توسعه فنّاوری‌های نوین ازجمله اینترنت اشیا را به دنبال دارد چاره‌ای جز مهاجرت از  IPV4 به IPV6 باقی نمی‌ماند.

ورود به IPV6  ضرورت اینترنت اشیا است

حسن سپاسی مدیر پروژه گذر به IPV6 در شبکه IP کشور در گفت‌وگو با خبرنگار مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، با تأکید بر ضرورت ورود به IPV6 برای پیشبرد پروژه‌اینترنت اشیا در کشور گفت: IPV6 پیش‌نیاز توسعه اینترنت اشیا در کشور است و برای پیشرفت در این پروژه باید هر چه سریع‌تر از IPV4 گذر کرده و به IPV6 مهاجرت کنیم.

عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به‌کندی گذر شرکت‌های ایرانی به IPV6 گفت: شرکت‌های ایرانی باید برای ورود به این حوزه زمینه‌سازی لازم را انجام دهند و ضروری است بسیاری از تجهیزات و نرم‌افزارها بروز رسانی شوند. مدیریت بیلینگ، نگهداری تجهیزات و نرم‌افزارهای این شرکت‌ها باید قابلیت ورود به عرصه IPV6 را پیدا کنند.

سپاسی در عین حرکت کشور به سمت IPV6 را قابل‌قبول عنوان کرد و با اشاره به رتبه ۷۲ ایران در عرصه ورود به IPV6 در جهان گفت: ایران در این حوزه از کشورهای پاکستان، ترکیه و عراق جلوتر است و جایگاه خوبی دارد و این پروژه اکنون در اجرا شتاب دوچندانی گرفته است.

وی با اشاره به اینکه سازمان فناوری اطلاعات مسئولیت رسمی کشور برای ورود به IPV6  را دارد، گفت: سازمان فناوری اطلاعات در حوزه IPV6 پروژه‌ای را به‌صورت پایلوت در دست اقدام دارد که برخی شرکت‌ها مانند زیرساخت، آسیا تک و رایتل در آن همکاری می‌کنند.

سپاسی با بیان اینکه کمیته گذر از IPV6 در سازمان فناوری اطلاعات هم تشکیل‌شده است، گفت: در حال حاضر اپراتور رایتل IPV6 را به مشترکان خود ارائه می‌دهد.

***