مخابرات ما-مالکی
اطلاعات اینترنت اشیا محدود به رایانه‌ها، لپ‌تاپ‌ها و تلفن‌های هوشمند نیست هر دستگاهی که با محیط بیرون از طریق فناوری جاسازی‌شده و اینترنت برقرار می‌کند، تولیدکننده این اطلاعات است. گارتنر پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۲۱ در هر ساعت، یک میلیون دستگاه جدید اینترنت اشیا خریداری خواهد شد. در این آینده متصل که چندان هم دور نیست، هر محصول فیزیکی می‌تواند از طریق سنسورها به زیرساخت ارتباطاتی متصل شود و نقطه‌نظرهای جامع و بینش‌های مهمی را ارائه دهد.
تحول شتاب گرفته است و این شتاب در صنعت مخابرات نیز دیده می‌شود. سرعت تغییرات و ضرورت نوآوری باعث شده مخابرات نیز برای باقی ماندن در فضای رقابتی نوآوری‌های خود را وارد ماجرا کند. ارتباطات اینترنت اشیا فرصت بزرگی را برای ارائه‌دهندگان خدمات مخابراتی فراهم خواهد کرد. ارائه‌دهندگان با حضور صدها میلیارد دستگاه متصل در سال ۲۰۲۵ در جهان باید استراتژی‌های رقابتی، خدمات داده و زیرساخت خود را از نو تعریف کنند تا در دنیای جدید، پیشتاز باشند. فرصت‌ها و تهدیدهای اینترنت اشیا برای شبکه و ارائه‌دهندگان خدمات مخابراتی چیست؟ چگونه ارائه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از اینترنت اشیا، مزیت‌هایی را از آن خود کنند؟
داستان اینترنت اشیای مخابرات
ماجرا از کجا شروع شد؟ اینترنت اشیا با اولین معرفی اینترنت دیال‌آپ (dial-up internet) از سوی اسپرینت (Sprint)، راه خود را آغاز کرد. بازیکنان کلیدی دنیای امروز در این زمینه، AT&T، ودافون و ورایزون از سال ۱۹۹۲ پشتیبان این نوع اینترنت بوده‌اند. استقرار اینترنت اشیا در صنعت مخابرات وضعیت ارتباط بین انسان‌ها و دستگاه‌ها را متحول می‌کند.
در حال حاضر زیرساخت‌های ۳G و ۴G به‌طور کامل توسعه یافته‌اند و شرکت‌ها به دنبال زیرساخت ۵G هستند. اتوماسیون خانگی و دستگاه‌های پوشیدنی دو نمونه برتر در زمینه استفاده از اینترنت اشیا برای به‌روزرسانی صنعت مخابرات هستند.
تاکنون، بازیکنانی از صنعت مخابرات سراغ خانه‌های هوشمند رفته‌اند. یک خانه هوشمند سیستمی هوشمند است که با دیگر فناوری‌ها یکپارچه شده و برنامه‌های دیجیتالی مختلف و دستگاه‌ها را برای ارتباط بهتر و عملکرد هوشمندتر به یکدیگر متصل می‌کند. تکامل مخابرات از پهن‌باند به پلتفرم بسیار هوشمند نقشی بنیادین در ایجاد خانه هوشمند داشت.
در واقع، شبکه اینترنت اشیا ارتباط بین دستگاه‌های مختلف و ناهمگن را ممکن می‌سازد و بینش‌های جمع‌آوری‌شده باعث تکامل بیشتر فناوری‌های خانه هوشمند مثل اتوماسیون، دخیره‌سازی ابر و خدمات سلامت الکترونیک (e-health) می‌شود. تحول و نوآوری‌ای که اینترنت اشیا از طریق کاربردهای خود وارد حوزه مخابرات کرده، بی‌نظیر است.
به گزارش GSMA یکپارچه‌سازی‌های اولیه شبکه با اینترنت اشیا در سال ۲۰۲۶ حدود ۱.۸ هزار میلیارد دلار درآمد خواهد داشت.
با ایجاد اتصال بیشتر بین دستگاه‌ها، می‌توان شفافیت، امنیت و ایمنی در ارتباط را فراهم آورد و ذخیره‌سازی و انتقال داده را امن ساخت. شبکه‌های مجازی تلفن‌های هوشمند می‌توانند از طریق همان شبکه به دستگاه‌های دیگر وصل شوند و اطلاعات را به اشتراک بگذارند و در این میان، لایه اتصال اینترنت اشیا ـ به عبارت دیگر، نقطه اتکای این فناوری ـ همان شبکه مخابراتی است که می‌تواند مزیت‌هایی را برای مخابرات به همراه داشته باشد.
نگرش ارزش‌محور در مقابل نگرش کالایی
کاهش درآمد، کالایی‌سازی خدمات و رقابت با OTT ها برای مخابرات همراه با رشد انفجاری داده‌ها بوده که فضای عملیاتی چالش‌برانگیزی را برای ارائه‌دهندگان ایجاد می‌کند. بر اساس گفته‌های مایکل ویلمز، مدیر Boston Consulting Group «تنها صنعتی که حجم در آن ۴۰ تا ۶۰ درصد در سال رشد کرده، اما درآمدش کاهش یافته، مخابرات است…». به نظر او باید دقیقاً بدانید به کدام سمت می‌روید و چگونه می‌توانید تفاوت ایجاد کنید تا به ارزش برسید. ایجاد تفاوت ارزشمند می‌تواند تهدید کاهش درآمد را از پیش رو بردارد.
برندگان صنعت مخابرات آنهایی‌اند که متوجه فرصت اینترنت اشیا هستند، وارد مسابقه نوآوری در این حوزه شده‌اند و می‌توانند خدمات داده‌محور مقیاس‌پذیر و غنی‌ای ارائه دهند که بر هزینه و سهولت متمرکز است و در عین حال تأثیر مثبتی بر زندگی مشتریان و زنجیره تأمین خود دارد؛ به عبارت دیگر، پیشتازی در فضای اینترنت اشیا از آن ارائه‌دهندگانی خواهد بود که طی همکاری با ارائه‌دهندگان فناوری و تحلیل، متخصصان و مشتریان نوآوری می‌کنند و در حال توسعه و استقرار نسل بعدی خدمات و شبکه‌های اینترنت اشیا هستند.
تأثیر اینترنت اشیا بر خدمات و عملکرد مخابرات
خدمات مخابراتی مؤثر، امن و پیشتیبانی‌شده با حداقل‌سازی هزینه‌ها و ایجاد درآمد از منابع جدید، به نفع مشتریان، صنعت و جامعه عمل می‌کند. در نتیجه این امر، فرصت‌های جدیدی ایجاد می‌شود و می‌تواند نحوه مصرف اطلاعات را در ما تغییر دهد.
در ادامه به تأثیراتی که اینترنت اشیا بر مخابرات و خدمات آن دارد، اشاره می‌کنیم.
تأثیر بر مشتریان: انقلاب اینترنت اشیا به ارائه‌دهنده‌های شبکه مخابراتی کمک می‌کند که به روش‌های جدید، ارزش تولید کنند. از آنجا که رفتار مشتری و فرضیات تغییر می‌کنند، ارائه‌دهندگان خدمات باید بتوانند خدمات پیشرفته را ارائه دهند. شرکت‌های مخابراتی در این فضا به استراتژی‌های جدیدی نیاز دارند که از قدرت نسل بعدی موبایل‌ها بهره‌برداری کند. آنها همچنین باید بتوانند فناوری‌های جدید را به کار بگیرند و از رخ دادن نقص‌ها، پیشگیری کنند. صنعت و مشتریان در جهان متصل به شبکه از قدرت مطلق اتصال به اینرتنت بهره‌مند خواهند شد.
تولید درآمد در مقابل ایجاد ارزش: درآمد صنعت مخابرات با حضور OTT ها کمتر شده و در همین حال، اهمیت و ارزش داده، افزایش یافته است: اینترنت اشیا در بخش مخابرات بر اساس قابلیت این فناوری در ایجاد ارزش، یعنی خدمات داده‌محور مقیاس‌پذیر به پیش خواهد رفت و تأثیر قابل توجهی بر زندگی مردم خواهد گذاشت.
صنعت مخابرات تا کنون به عنوان یک کل بر درآمدزایی تمرکز داشته و پایداری طولانی‌مدت یا هزینه، کنترل، سهولت و طراحی مجدد را در نظر نداشته است. این امر نیاز به تغییر در روش رهبری و طرز فکر را مطرح می‌کند. شرکت‌ها در جهان اینترنت اشیا که رو به تکامل می‌رود، به سمت همکاری بیشتر با مشتری خواهند رفت تا بتوانند ارزش‌های جدیدی برای طرفین ایجاد کنند. باید تأکید کرد که کسب درآمد و ایجاد سود وابسته به استراتژی‌های صحیح، بازارهای مناسب و راه‌حل‌های داده‌محور است.
تصمیم‌گیری‌های شبکه داده‌محور:
هسته شبکه سنتی مخابرات و شاخص‌های خدمات، کیفیت، قابلیت اتکا و تخصیص ظرفیت جزء مهم‌ترین و ضروری‌ترین عناصر برای سرویس‌های اینترنت اشیا هستند. هرقدر اینترنت اشیا بیشتر مستقر شود، قابلیت‌های تحلیل داده و شبکه‌های توسعه‌یافته‌تر اهمیت بیشتری خواهند یافت. ارائه‌دهندگان خدمات مخابراتی باید از گوشه امن‌وامان خود بیرون بیایند و از طریق همکاری‌های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی و نوآوری فناوری‌هایی مثل تحلیل، رایانش لبه و پروتکل‌های اینترنت اشیا را به کار گیرند.
کلید موفقیت در حوزه اینترنت اشیا صرفاً این نیست که دسترسی مشتری را به همه داده‌های جدید فراهم آورید، بلکه همچنین باید بینش‌ها را مدیریت کرد و بینش‌هایی کاربردی ارائه داد. پیشنهادهای ارائه‌دهنده به مشتریان کمک می‌کنند که بدون تلاش زیاد، خدماتشان را بهبود بخشند و به هزینه‌ها توجه کنند. رویکرد پیشگویانه و مبتنی بر بینش عاملی کلیدی در خدمات و شبکه‌های اینترنت اشیای نسل بعدی است.
اینترنت اشیا با قابلیت‌های تحلیل پیشگویانه و بینش‌های غنی نقشی کلیدی در خدمات شبکه ۵G و همچنین نظارت بر نسل بعدی زیرساخت را ایفا خواهد کرد. شبکه مخابراتی IoT به همراه حسگرها یا سنسورهای IoT دسترس‌پذیری بهتر، هزینه‌های عملیاتی کمتر، مدیریت بهینه مصرف انرژی و OSS و BSS پیشرفته‌تری را رقم خواهد زد.
علاوه بر این، حسگرهای اینترنت اشیا امنیت را برای سایت برقرار خواهند کرد و هر نوع مداخله یا تهاجمی را تشخیص خواهند داد. همه این‌ها از طریق داده‌های شبکه اینترنت اشیا پیشرفته و نظارت هوشمند بر شبکه مسیر خواهد شد و در نهایت ارائه‌دهندگان خدمات ارتباطاتی موفق خواهند شد شاخص‌های عملیاتی خود را ارتقا بخشند.
در مجموع قابلیت‌های افزایش‌یافته تحلیل شبکه به ارائه‌دهندگان کمک خواهد کرد که بتوانند تعمیر و نگهداری پیشگویانه و هم‌زمان را در مورد دستگاه‌های اینترنت اشیا اعمال کنند و هزینه‌ها را کاهش دهند. کیفیت خدمات، بهره‌وری و تخصیص ظرفیت پویا در خدمات IoT از جمله اتومبیل‌های خودران، مانیتورهای ضربان قلب و غیره اهمیت بنیادین دارند.
رویکرد داده‌محور باید به هسته اصلی شبکه‌های خودکاری بدل شود که فناوری‌های آینده مثل ۵G، SDN و خدمات ابر را شامل می‌شوند. شرکت‌های مخابراتی باید قابلیت تحلیل خود را بهبود و توسعه بخشند تا بتوانند مشکلات شبکه را به‌سرعت متوجه شوند و پیش از وقوع حادثه یا در طی آن، بتوانند از مشکل جلوگیری کنند. از سوی دیگر، حفظ و تعمیر پیشگویانه کیفیت شبکه را افزایش می‌دهد و هزینه‌ها را کمتر می‌کند.
ارزش همکاری و یکپارچه‌سازی: امروز صنعت مخابرات پر از حرف‌ها و ایده‌هایی در مورد ارزش همکاری صحبت می‌کنند. همکاری‌ها بین صنعت‌های مختلف مثل مخابرات و بیمه یا اتصال اینترنت بین اشیای صنعتی و اکوسیستم‌های مخابراتی افزایش یافته و نمی‌توان انکار کرد که همکاری به بخش مهمی از زنجیره ارزش کسب‌وکارهای مخابراتی بدل شده است.
موارد کاربردی اینترنت اشیا در مخابرات
رهبران صنعت مخابرات باید مدل‌های کسب‌وکاری مثل SaaS (نرم‌افزار به عنوان سرویس)، PaaS (پلتفرم به عنوان سرویس) و غیره را مد نظر قرار دهند تا بیشترین بهره‌مندی از IoT عایدشان شود. آنها با ایجاد نوآوری و موارد استفاده نوآورانه می‌توانند از فرصتی که اینترنت اشیا ایجاد می‌کند، بهره‌مند شوند و مزایا را از آن خود کنند. در ادامه به مواردی اشاره می‌کنیم که IoT برای مخابرات به ارمغان می‌آورد.
تحلیل داده: رهبران کسب‌وکارها از اینترنت اشیا برای داده‌ها استفاده می‌کنند و با دریافت بینش‌ها در مورد رفتار مشتری و الگوهای مصرف تصمیم‌گیری‌شان را بهبود می‌بخشند. از سوی دیگر، می‌توان مدل‌های کسب‌وکار را با ترکیب اینترنت اشیا و تحلیل بزرگ‌داده توسعه داد و حتی قابلیت پیش‌بینی روندهای آتی در صنعت مخابرات را ایجاد کرد.
شبکه گسترده (WAN) کم‌توان:
شرکت‌های مخابراتی بر ارتباطات ماشین به ماشین (machine-to-machine) از GSM و وای‌فای استفاده می‌کنند. در نتیجه این امر، فناوری‌های شبکه نیاز به پهن‌باند و انرژی بیشتری دارند. استفاده از اینترنت اشیا نیاز به پهن‌باند رادیویی‌ای را مصرف می‌کند که انرژی کمتری مصرف کند؛ بنابراین صنعت مخابرات می‌تواند موارد استفاده متعددی مثل سنسورهای اینترنت اشیا در مزارع را فراهم آورد که از WAN کم‌توان استفاده می‌کند.
خدمات مبتنی بر موقعیت جغرافیایی:
سنسورهای گوشی‌های هوشمند می‌توانند وضعیت خدمات حمل‌ونقل عمومی را بهبود بخشند. این سنسورها را می‌توان در ایستگاه‌های اتوبوس و مترو نصب کرد تا مردم بتوانند دسترسی خود را به نزدیک‌ترین وسائل بررسی کنند.
محافظت از منابع:
آسیب‌پذیری سایت‌های دور از دسترس و ریسک هزینه‌های بالای تجهیزات، سوخت یا باتری نیاز به توجه زیادی دارند. دوربین‌های هوشمند اینترنت اشیا می‌تواند این مناطق آسیب‌پذیر را تخت نظارت خود داشته باشد و در صورت رخ دادن مشکل، از طریق نرم‌افزار هشدار لازم را به متخصصان بدهد.
خطرات ایمنی: سایت‌های دور از دسترس در معرض تهدیدهای طبیعی مثل آتش‌سوزی، سیل و زلزله قرار دارند. سنسورهای اینترنت اشیا می‌توانند به کارکنان در مورد مشکلات یا خاموش شدن سیستم هشدار دهند.
مسئله داده‌ها و محافظت از حریم خصوصی
با افزایش تهدیدهای امنیت شبکه و نقض داده و همچنین حساس‌تر شدن مسئله داده‌ها، برای ارائه‌دهندگان خدمات مخابراتی بیشتر از پیش بر امنیت متمرکز شده‌اند. در دنیای امروز ثابت شده که هرقدر تعداد دستگاه‌های متصل در شبکه بیشتر باشد، میزان آسیب‌پذیری افزایش می‌یابد. ارائه‌دهندگان خدمات مخابراتی باید فناوری‌های محافظت از حریم داده‌ها را توسعه دهند یا با شرکت‌های امنیت سایبری همکاری کنند.
هرقدر که تعداد دستگاه‌های اینترنت اشیا بیشتر می‌شود، دغدغه امنیت پررنگ‌تر می‌شود. در این راستا، دستگاه‌های اینترنت اشیا و شبکه‌ها از این فناوری‌های جدید مثل بلاک‌چین استفاده خواهند کرد تا بتوانند فعالانه تهدیدها را شناسایی و آنها را خنثی سازند. امروزه استانداردهای صنعت و چهارچوب‌های مقرراتی در زمینه مالکیت، جمع‌آوری، محافظت و توزیع داده‌های IoT اهمیت زیادی دارند.
نتیجه
مخابرات با استفاده از فناوری‌های جدید در مقیاس گسترده، به مؤلفه اصلی زندگی مشتریان و کسب‌وکارها بدل شده است. در این میان، فرصت‌های متعدد بسیاری در حوزه اینترنت اشیا برای صنعت مخابرات وجود دارد و داده‌های اینترنت اشیا می‌تواند باعث بهبود تجربه مشتری شود.
از سویی، کسب‌وکارهای مخابراتی می‌تواند تغییر الگوهای شبکه را بهتر از پیش دنبال کنند (برای مثال با استفاده از قدرت تحلیل پیشگویانه برای مقابله با مشکلات شبکه در زمانی که جریان داده‌ها بسیار زیاد است مثلاً در رویدادی ورزشی). از سوی دیگر، اینترنت اشیا به شرکت‌های مخابراتی کمک می‌کند که تعمیر و نگهداری را به‌طور مؤثرتری اعمال کنند و پهنای باند را بهینه سازند و زمان دانلود را بهبود بخشند و در نهایت رضایت مشتری را با حداقل‌سازی زمان انتظار، افزایش دهند. درست است که صنعت مخابرات به حجم عظیمی از داده دسترسی دارد، اما به تحقیق و توسعه در زمینه رفتار مشتری و ایجاد ارزش واقعی نیاز دارد.
ارائه‌دهندگان خدمات ارتباطاتی با تمرکز بر مشتری، افزایش نوآوری‌ها یا همکاری با شرکت‌ها و متخصصانی می‌توانند با تمرکز بر ارائه خدمات جدید به مشتریان، کاهش هزینه‌ها و بهره‌وری بالاتر از فرایندها، پلتفرم‌ها، خدمات و پروتکل‌های اینترنت اشیا استفاده کنند. موقعیت ارائه‌دهندگان خدمت ارتباطاتی در زنجیره ارزش اینترنت اشیا مناسب است و مسلماً می‌توانند ارزش مشتری را افزایش دهند.
نظرات بسته شده است.