مخابرات ما-گزارش حاضر نگاهی دارد به وضعیت معیشتی کارکنان شرکت مخابرات ایران پس از خصوصی سازی این شرکت. چالش‌هایی که می‌تواند نمونه‌ای از مسائلی باشد که باید در خصوصی سازی نهاد‌ها و شرکت‌های دولتی مد نظر قرار بگیرد.
مخابرات ما-شعار سال: از قدیم وقتی می‌گفتند «فلانی اداره‌جاتی است»، معلوم بود، حسابی نانی در روغن دارد؛ مزد و مزایای خوبی می‌گیرد و مهارت خاصی دارد. کارمند دولت بودن و اشتغال ذیل قانون مدیریت خدمات کشوری حاکی از شرایط نسبتاً خوب کار داشت. شرایط امروز آن کارمندان و بعد از دهه ۸۰ که رفته رفته همه چیزش رو به خصوصی شدن گذاشته، خیلی با آن روز‌ها فرق دارد. تغییرات مزد و مزایای شغلی از زبان کارمندان مخابرات شنیدنی است. واگذاری شرکت مخابرات ایران به بخش غیردولتی از سال ۸۸ تاکنون بر معیشت کارکنان مخابرات به شدت تاثیر گذاشته، اما کمتر کسی از آن سخن می‌گوید. طی این سال‌ها بسیاری از مزایای شغلی که کارکنان مخابرات داشتند، حذف شده یا به صورت ناقص اجرا می‌شود. این در حالی است که مصوبه هیئت وزیران در خصوص تعهدات کارفرمای بخش خصوصی نسبت به کارکنان نیز زیر پا گذاشته شده، اما هیچ اقدام خاصی در راستای نظارت و پیگیری این مسئله نیز صورت نگرفته است. البته کارکنان طی این مدت پیگیر مطالبات خود بودند و مواردی از جمله به روزرسانی بن خواربار کارکنان مخابرات امروز با اتحاد کارگران محقق شده است. در حال حاضر در بین مطالبات کارکنان مخابرات که در این روز‌ها فریاد می‌کنند، باید به خواست «اجرای بدون تنازل آیین‌نامه استخدامی»، «رفع تبعیض بین کارکنان همراه اول و مخابرات»، «برقراری حق جذب کارکنان»، «تبدیل وضعیت قرارداد کاری کارکنان استخدامی سال ۹۲ و پیشتر» و … اشاره کرد که همگی این امکانات طی ۱۰ سال خصوصی‌سازی مخابرات کمرنگ شده؛ سطح معیشت نیروی کار را تنزل داده است. نقطه مشترک تمام واگذاری‌های سال‌های اخیر را باید در ارزان‌شدن نیروی کار دانست. نیروی کار مخابرات که زمانی بهترین مزد و مزایا را می‌گرفت، طی سال‌های گذشته بابت حقوق سلب شده‌اش در قانون مطالبه‌گری کرده است تا در برخی موارد نتایجی کسب کند. میثم باقری رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارکنان مخابرات استان قم و عضو شورای عالی هماهنگی تشکل‌های کارگری مخابرات از شروط واگذاری شرکت مخابرات در بهمن ماه سال ۸۸ گفت و اظهار داشت: بند ۶ تصویب‌نامه ۱۶۳۹۵/ت/۳۶۵۴۴/ه در ۸ اسفند ماه سال ۸۵ هیئت وزیران تاکید شده کلیه تعهدات شرکت مخابرات ایران واگذار شده به کارکنان اعم از حقوق و مزایا، بیمه، بازنشستگی و سایر تعهدات کماکان محفوظ و در تعهد شرکت واگذار شده قرار می‌گیرد. او ادامه داد: شرکت مادرتخصصی مخابرات ایران در حال حاضر ۲۰ درصد دولتی، ۲۰ درصد سهام عدالت، ۵ درصد تحت عنوان سهام ترجیحی از آنِ کارکنان و ۵۰ درصد به اضافه یک سهم هم در بخش خصوصی دارد. طبق تعریف این شرکت خصوصی به حساب می‌آید. ضمناً بخش خصوصی سهام مدیریتی مخابرات را خریداری کرده است. باقری خاطرنشان کرد: بنابراین ما باید همان مقدار مزد و مزایایی که از بخش دولتی می‌گرفتیم از بخش خصوصی نیز بگیریم، اما متاسفانه در طی زمان این موضوع فراموش شده است. با خصوصی‌سازی مخابرات، حال و روز بازنشستگیِ شاغلین نیز متحول شد رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارکنان مخابرات استان قم تصریح کرد: در بحث بازنشستگی نیز بند ۶ تصویب‌نامه هیئت وزیران در ۸ اسفند سال ۸۵ برقرار است. در حال حاضر فعالان صنفی و کارگری تاکید دارند که مطالبات کارکنان و بازنشستگان مخابرات همگی تابع این مصوبه هیئت وزیران است. ما دیگر تابع قانون مدیریت خدمات کشوری نیستیم و با واگذاری به بخش خصوصی از ۱۸ آبان سال ۸۸ تابع بخش خصوصی و قانون کار شده‌ایم. عضو شورای عالی هماهنگی تشکل‌های کارگری مخابرات گفت: آئین‌نامه استخدامی و پرسنلی در سال ۸۹ ابلاغ شده است. این آیین‌نامه طی شماره۲۴/۸۹ به تصویب رسیده و بر اساس ابلاغیه ۲۸۱۴/۱۰۱/۸۹ مورخ ۸۹/۰۶/۰۳ رئیس هیات مدیره مخابرات و رئیس مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت‌های مخابراتی استانی ابلاغ شده است. در ماده ۱۲ این آیین‌نامه تاکید شده کارکنان قراردادی بعد از ۳ سال از شرکتی به رسمی تبدیل وضعیت شوند. بر اساس ماده ۱۲ آیین‌نامه استخدامی مخابرات؛ مدت خدمت آزمایشی کارکنانی که به استخدام شرکت پذیرفته می‌شوند حداقل یک ماه و حداکثر سه ماه می‌باشد و در صورتی‌که نحوه خدمت و رفتار آنان رضایت بخش باشد حداقل تا ۳ سال به‌صورت قراردادی و سپس به استخدام دائم تغییر وضعیت خواهند یافت. در تبصره اول ماده ۱۲ آمده است: تغییر وضعیت کارکنان از آزمایشی به قراردادی پس از تأیید عملکرد و رفتار آنان توسط مدیر واحد مربوطه، کمیته ارزیابی عملکرد، اظهارنظر قسمت‌های نظارتی و تأیید مدیرعامل انجام می‌شود. تبدیل وضعیت کارکنان متوقف شد باقری تصریح کرد: زمانی که مخابرات به بخش خصوصی واگذار شد، برخی از کارکنان رسمی نبودند و قرار بود طی همین مصوبه به صورت کارکنان رسمی مخابرات دربیایند، اما با روند خصوصی‌سازی وضعیت آن‌ها تا همین امروز بلاتکلیف مانده است. با این حال مخابرات در سال ۹۲ نیز افرادی را طی آزمون استخدامی جذب کرد که تبصره ۱ ماده ۱۲ آیین‌نامه استخدامی در مورد آن‌ها نیز اجرا نشده است. در واقع ۷ سال است که وضعیت قرارداد کاریِ آن‌ها به همان صورتی است که جذب شده بودند. آیین‌نامه استخدامی شرکت مخابرات ایران درباره انواع قرارداد کاری در این شرکت در ماده ۵ به دو مورد اشاره می‌کند که شامل استخدام دائم به منظور تصدی مشاغل مستمر و استخدام قراردادی (قرارداد مدت محدود یا قرارداد کار مشخص) تمام وقت و یا ساعتی برای مدت معین و کار مشخص براساس قراردادی که نمونه آن توسط وزارت کار ارائه شده است. باقری ادامه داد: در حال حاضر یکی از مطالبات مهم کارکنان مخابرات تبدیل وضعیت است که همچنان از زمان واگذاری مخابرات بلاتکلیف مانده است. متاسفانه آیین‌نامه استخدامی مصوب سال ۸۹، در برخی ماده‌ها اصلاً اجرا نشده و برخی دیگر به صورت ناقص اجرا شده است. هزینه خواربار را دور زدند رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارکنان مخابرات استان قم گفت: شرکت مخابرات بر اساس ماده ۵۷ این تصویب‌نامه در عین حال باید کمک هزینه خواربار به کارکنان بدهد. طبق ماده ۵۷؛ شرکت به کلیه کارکنان، بازنشستگان، از کارافتادگان، وظیفه و مستمری بگیران ماهانه به میزان ۵۵ درصد حداقل دستمزد قانونی ماهانه کمک هزینه خواربار پرداخت می‌کند. باقری با اشاره به اینکه تا سال ۹۲ کمک‌هزینه‌های خواربار به صورت «به روز شده» پرداخت شد، گفت: متاسفانه از سال ۹۲ شرکت مخابرات ایران آن را به صورت یک جانبه به روز نکرد. طبق ماده ۲۶ قانون کار هرگونه تغییر عمده در شرایط کارگاه بدون رضایت کارگر و تشکل کارگری نمی‌تواند اتفاق بیفتد. ضمناً آیین‌نامه هیئت وزیران قبل از واگذاری در خصوص حفظ تعهدات کارفرمای دولتی در مقابل کارکنان نیز مطرح است؛ بنابراین شرکت مخابرات باید به روزرسانی مطالبات خواربار کارگران را هر ساله به دستمزد‌های جدید محاسبه می‌کرد. وی افزود: نهایتاً اعتراضات کارکنان مخابرات منجر شد تا از سال ۹۷، هزینه‌های رفاهی به روزرسانی شود و خوشبختانه این مطالبه محقق شد. آیتم ارتقای شغلی و اهمیت به دانش حذف شد رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارکنان مخابرات استان قم بیان کرد: یکی از مهم‌ترین مطالبات کارکنان در بحث ارتقای شغلی است. زمانی که مخابرات دولتی بود، چیزی تحت عنوان ارتقای شغلی وجود داشت. کارکنان با گرفتن مدرک تحصیلی و مهارت‌های لازم می‌توانستند به عنوان نمونه از گروه استخدامی ۱۲ به ۱۴ بروند. اما متاسفانه از سال ۸۸ تاکنون بحث ارتقای شغلی کاملاً به فراموشی سپرده شده است. آن زمان به ارتقای علمی کارکنان بیشتر اهمیت داده می‌شد. او ادامه داد: در عین حال یکی دیگر از مطالبات کارکنان مخابرات حق جذب است که اجرا نشده است. استدلال کارفرما تاکنون این بوده که آیین‌نامه و دستورالعمل مرتبط هنوز تدوین نشده است. البته شنیده‌ها حاکی از آن است که دستورالعمل حق جذب در حال تدوین است، گرچه تشکل‌های کارگری انتقاداتی به این دستورالعمل دارند. باقری گفت: متاسفانه همین موارد موجب شده تا دریافتی کارکنان مخابرات از دریافتی معلمان آموزش و پرورش هم بعضاً کمتر باشد. در بین کارکنان دولت، معلمان به پایین بودن حقوق معروف هستند. ما مزایای بیشتری در زمان دولتی بودن می‌گرفتیم که اکنون قطع شده است. مشکلات اضافه‌کاری در مخابرات رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارکنان مخابرات استان قم تصریح کرد: در ادارات دولتی یک بحثی به نام اضافه‌کار کیفی وجود دارد که در شرکت مخابرات ایران طی این سال‌ها کمرنگ شده است. اگر فردی مجبور باشد به علت خرابی سیستم ساعات کاری بیشتری کار کند، اضافه‌کاری پرداخت می‌شود، اما عمدتاً امکان اضافه‌کاری کم شده است. در مجموع می‌توان گفت که با واگذاری شرکت مخابرات سطح معیشت ما نزول کرده است. وی با اشاره به ملزومات خصوصی‌سازی گفت: یکی از استدلال‌های دولت برای خصوصی‌سازی‌ها همیشه افزایش بهره‌وری و بهتر شدن شرایط شرکت و کارکنان عنوان شده است، اما عملاً می‌بینیم که برعکس این مسئله رخ داده است. الان کار به جایی رسیده که عملاً دریافتی کارکنان شرکتی مخابرات که ۴۰ هزار نفر هستند از دریافتی شرکتی ادارات دولتی دیگر کمتر شده است. وی با اشاره به اینکه اخیراً همراه اول شرکت بسیار سودآوری بوده است، گفت: متاسفانه هر وقت از مطالباتمان صحبت می‌کنیم، می‌گویند، همراه اول از شرکت مخابرات جدا شده است. این درحالی است که شرکت مخابرات مالک ۹۰ درصدی همراه اول است. ضمناً در حال حاضر یک کارشناس همراه اول دو برابر یک کارشناس در مخابرات دریافتی دارد. این در حالی است که مزایایی مثل خانه سازمانی نیز دارند. سوال ما این است که چرا مزایای آن‌ها را برای ما نیز لحاظ نمی‌کنند. نگاه انقباضی به هزینه کارکنان از جمله حقوق و مزایا در راستای ارزان‌سازی نیروی کار مخابرات محرز است. بخش خصوصی میل بالایی به کاهش هزینه مزدی نیروی کار دارد و به این ترتیب از دور زدن هر یک از مواد قانونی تا انجام تخلفات در بسیاری از شرکت‌های دولتی که اکنون به بخش خصوصی واگذار شده‌اند، دیده می‌شود.
سلام تمام تلاش سردبیر فقط برای نیروهای رسمی و قراردادی هستش چرا راجع به نیروهای شرکتی که به گفته حضرتعالی ۴۰ هزا نفر هستند و تمام کارهای شرکت برعهدشون هستش راجع به مشکلاتشون کاملاً توضیح نمیدید .چرا از طرح طبقه بندی حرفی نمیزند و خیلی چیزهای دیگر من تمام پاسخ های شما رو به درخواست همکارانم میخوانم که به نظرم شما از بالا همکاران شرکتی رو نظاره گر هستید .و وضعیت همکاران شرکتی برای شما مهم نیست .و این پرسش و پاسخ ها فقط برای شما یه نوع سرگرمی هستش .