مراحل بازنشستگی در قانون تامین اجتماعی

[box]مخابرات ما – مدتها بود که سردبیر بدنبال مطالب منسجمی در مورد بازنشستگی بود تا به سوالات همکاران پاسخ دهد.این بار همکار ما (همراه) در این زمینه فعال شده است![/box]

تنظیم برای انتشار : همراه

مخابرات ما (سایت پاراف) – :مشمولان این قانون در صورت دارا بودن شرایط زیر حق استفاده از مستمری بازنشستگی را خواهند داشت:
– حداقل سابقه پرداخت حق بیمه مقرر را قبل از تاریخ تقاضای بازنشستگی دارا باشند .
– سن مرد به شصت سال تمام و سن زن به پنجاه و پنج سال تمام رسیده باشد .
بیمه شدگانی می توانند از مستمری بازنشستگی طبق ماده ٧۶ قانون استفاده نمایند که تا تاریخ تقاضای بازنشستگی حداقل ٢٠ سال تمام حق بیمه به مأخذ کامل را به سازمان پرداخت نموده باشند. (حداقل سابقه لازم در این ماده ١٠ سال بوده که حسب بند ”٣” جزء ”ب”‌ قانون اصلاح تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ١۴/٧/٨٠ مجمع تشخیص مصلحت نظام از ١۴ مهر ١٣٨١هر سال ، یکسال اضافه گردید تا به ٢٠ سال تمام رسید.)
مشمولان بخشنامه شماره ١/٢ کارهای سخت و زیان آور :
طبق قانون اصلاح تبصره ٢ الحاقی به ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی … مصوب ١۴/٧/٨٠ مجمع تشخیص مصلحت نظام، حداقل سابقه پرداخت حق بیمه به صورت پلکانی و به ازای هر سال از تاریخ تصویب یک سال اضافه گردید بنحوی که در یک فرایند ده ساله ، حداقل مزبور به بیست سال ارتقا یافت .
لذا هر زمان که بیمه شده حداقل شرایط مقرر در ماده ٧۶ قانون (١٠ سال سابقه و ۶٠ سال برای مردان و ۵۵ سال سن برای زنان) را احراز نماید، سابقه مقرر در جزء ٣ بند” ب”‌ ماده واحده مذکور در آن زمان، جایگزین ١٠ سال سابقه مذکور در ماده ٧۶ قانون شده و از آن تاریخ به بعد در هر زمانی که بیمه شده سابقه لازم مزبور را کسب نماید می تواند درخواست بازنشستگی نموده و بازنشسته شود .
٢- تبصره یک ماده ٧۶ قانون :

براساس این تبصره بیمه شدگانی که ٣٠ سال تمام کار کرده و در هر مورد حق بیمه مدت مزبور را به سازمان پرداخته نموده اند، در صورتی که سن مردان ۵٠ سال و سن زنان ۴۵ سال تمام باشد می توانند تقاضای بازنشستگی نمایند .
٣- اصلاحیه تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون :

الف – دارا بودن ٢٠ سال سابقه متوالی اشتغال در کارهای سخت و زیان آور
به موجب قانون اصلاح تبصره ٢ الحاقی ماده ٧۶ قانون اصلاح مواد ٧٢ و ٧٧ و تبصره ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ١٣۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده ٧۶ مصوب ١٣٧١ مصوب ١۴/٧/٨٠ مجمع تشخیص مصلحت نظام و همچنین بند “١” ماده ١٣ آیین نامه اجرایی مشاغل سخت و زیان آور مصوب ٢۶/١٢/٨۵ هیات محترم وزیران، بیمه شدگانی که حداقل ٢٠ سال سابقه پرداخت حق بیمه متوالی در کارهای سخت و زیان‌آور را دارا باشند بدون شرط سنی می توانند درخواست بازنشستگی نمایند .
شایان ذکر است نحوه تشخیص مشاغل سخت و زیان آور، گردشکار و نحوه محاسبات آن در بخشنامه های حوزه از جمله بخشنامه ۴٩ مستمریها شرح داده شده که جهت اطلاع بیشتر ضروری است مفاد آنها مطالعه و ملاک عمل قرار گیرد .
ب – دارا بودن ٢۵ سال سابقه متناوب اشتغال در کارهای سخت و زیان آور
بر اساس قانون و آیین نامه اجرایی صدرالاشاره (موضوع بند الف) بیمه شدگانی که حداقل ٢۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه متناوب در کارهای سخت و زیان آور را دارا باشند، بدون شرط سنی می توانند درخواست بازنشستگی نمایند .
ضمناً براساس استفساریه جزء(١) بند(ب) تبصره(٢) ماده(٧۶) قانون تامین اجتماعی: سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور به هر میزان، قبل یا بعد از اشتغال در مشاغل عادی به ازای هر سال سابقه یک و نیم (۵/١) سال محاسبه خواهد شد.
۴- تبصره ٣ ماده ٧۶ قانون :

بیمه شدگانی که دارای ٣۵ سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه باشند می توانند بدون در نظر گرفتن شرط سنی مقرر در قانون تقاضای بازنشستگی نمایند .
۵- تبصره ۴ ماده ٧۶ قانون (بازنشستگی زنان کارگر موضوع بخشنامه ٢٣ مستمریها) :

به موجب تبصره ۴ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی، زنان کارگر با داشتن حداقل ٢٠ سال سابقه پرداخت حق بیمه و ۴٢ سال تمام سن می توانند از مزایای بازنشستگی بهره مند گردند، به شرط آن که در زمان تقاضای بازنشستگی یا ترک کار مشمول قانون کار قرار داشته باشند.
توضیح : برقراری مستمری بازنشستگی طبق ماده ٧۶ قانون و تبصره های مربوط به آن در اختیار بیمه شده بوده و موکول به درخواست کتبی وی خواهد بود، کارفرما نمی تواند در صورت احراز شرایط مذکور تقاضای بازنشستگی بیمه شده خود را بنماید .
۶- ماده ٧٨ قانون :

طبق ماده ٧٨ قانون تأمین اجتماعی کارفرما منحصراً می‌تواند بازنشستگی بیمه‌شدگانی را که حداقل پنج سال پس از رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در این قانون به کار خود ادامه داده اند از سازمان تقاضا نماید. (مردان در ۶۵ سالگی تمام و زنان در ۶٠ سالگی تمام)
٧- ماده ١٣ قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع :

کارفرمایان واحدهای صنعتی می‌توانند پس از اطلاع از شمولیت کارگاه خود، نسبت به معرفی بیمه‌شدگانی که «سن مرد به شصت سال تمام و سن زن به پنجاه و پنج سال تمام رسیده و حداقل سابقه مقرر در ماده ٧۶ و تغییرات بعدی آن را داشته باشد.» اقدام نمایند.
٨ – ماده ١٠ قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع:

کارفرمایان واحدهای صنعتی دارای پروانه بهره برداری از وزارت صنایع و معادن با سایر مراجع قانونی با ارایه مدارک زیر به سازمان تامین اجتماعی می توانند درخواست بازنشستگی هریک از کارکنان با سابقه پرداخت حق بیمه بیش از ٢۵ سال را بنمایند:
١ – قرارداد استخدام (مطابق ضوابط قانون کار) یک نفر کارگر جدید (جایگزین) که نام او در فهرست بیمه کارگاه درج گردیده باشد .
٢ – پرداخت پنجاه در صد (۵٠%) مابه التفاوت کسورات شخصی که تقاضای بازنشستگی او ارائه شده است .
٩- بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران ، جنگ تحمیلی، آزادگان :

جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، معلولان و حوادث ناشی ازکار ، بیماران ناشی از شرایط خاص کار ، معلولان عادی و آزادگان با داشتن حداقل ٢٠ سال سابقه خدمت قابل قبول از لحاظ بازنشستگی یا بیمه پردازی و داشتن حداقل ۵٠ سال سن برای مردان و ۴۵ سال سن برای زنان از مزایای بازنشستگی قانون مذکور بهره‌مند گردند.
شایان ذکر است که جانبازان و آزادگان مشمول در صورتی که مدت سابقه مبنای بازنشستگی و یا بیمه پردازی آنها با احتساب مجموع سابقه خدمت و یا بیمه پردازی (حداقل ٢٠ سال ) و سنوات ارفاقی (حداکثر ١٠ سال ) ، ٣٠ سال تمام باشد از احراز شرط سنی بازنشستگی معاف خواهند بود .
١٠- بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت:

در اجرای قانون تمدید قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب ١٠/١٢/١٣٨٩ مجلس‌شورای اسلامی و بند ٩۴ قانون بودجه سال ١٣٩١ کل کشور و تبصره ٣ ماده واحده قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت ، شرکتهای دولتی و موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی میتوانند صرفاً با استفاده از منابع مالی خود ، کارکنان واجد شرایط خود را به نحو مقرر در این قانون بازنشسته نمایند . کارکنان دستگاههای مذکور پس از درخواست بازنشستگی و موافقت بالاترین مقام دستگاه مربوطه و بررسی سوابق پرداخت حق بیمه، درصورت احراز شرایط لازم و با استفاده از حداکثر پنج‌سال سنوات ارفاقی تا سقف سی‌سال میتوانند بازنشسته شوند.
بر اساس مفاد این قانون « بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت با موافقت بالاترین مقام اجرائی دستگاه یا مقام مجاز موضوع مواد ۵٢ و ۵٣ قانون محاسبات عمومی و بدون سنوات ارفاقی و مشروط به حذف یک پست سازمانی به ازای هر بازنشسته پیش از موعد مجاز است. جرای این حکم از محل منابع دستگاهها و واگذاری‌اموال دولتی قابل پرداخت است » . بنابراین وزارتخانه ها و موسسات دولتی می‌توانند ضمن ارسال درخواست متقاضی مبنی بر بازنشستگی بدون سنوات ارفاقی، موافقت خود در خصوص اجرای دقیق موارد مصرح در بند قانونی مذکور و آمادگی پرداخت هزینه های مربوطه را جهت بررسی سوابق و شرایط به شعب سازمان ارجاع نمایند بدیهی است در صورت احراز شرایط لازم ، برخورداری این قبیل افراد از مستمری بازنشستگی براساس سنوات پرداخت حق‌بیمه و بدون احتساب سابقه ارفاقی خواهد بود.
شرائط لازم جهت بهره مندی از بازنشستگی وفق این قانون عبارت است از:
١- دارا بودن سابقه قابل قبول پرداخت حق بیمه به میزان حداقل ٢۵ سال برای مردان و حداقل ٢٠ سال برای زنان، بدون لحاظ شرط سنی در هریک از موارد.
٢- اعلام موافقت و ارسال درخواست کتبی متقاضیان بازنشستگی در مهلت قانونی از سوی دستگاه متبوع با اشاره به « قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت »

١١ – بازنشستگی بیمه‌شدگان براساس قانون بودجه سال های ١٣٨۶ لغایت ١٣٩١

در اجرای مفاد بندهای (ل ) و (و) تبصره (١۴) قانون بودجه سال ١٣٨۶، بند (۴٧) قانون بودجه سال١٣٨٨، بند( ١٧) قانون بودجه سال ١٣٨٩، بند(٩١ ) قانون بودجه سال ١٣٩٠ و همچنین بند (۶۶) قانون بودجه سال ١٣٩١، بیمه‌شدگانی که شرایط لازم طبق مقررات عام قانون تأمین اجتماعی را احراز نمی نمایند، می توانند با دارا بودن شرایط زیر درخواست بازنشستگی نمایند:

الف- آندسته از بیمه‌شدگان متقاضی که دارای حداقل ۶٠ سال تمام سن برای مردان و ۵۵ سال تمام برای زنان بوده و دارای حداقل ١٠ سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه باشند.
ب- بیمه شدگانی که دارای حداقل ١٠ سال سابقه پرداخت حق بیمه بوده و در اجرای مقررات جاری،
طبق آرای کمیسیونهای پزشکی موضوع ماده ٩١ قانون مزبور ازکارافتاده کلی شناخته شده لیکن حائز شرایط دریافت مستمری نگردیده و سن متقاضیان مرد کمتر از ۶٠ سال و زن کمتر از ۵۵ سال باشد.
نکته:

١)در خصوص مشمولین بند ٩١ قانون بودجه سال ٩٠ و همچنین بند ۶۶ قانون بودجه سال ٩١ کل کشور، چنانچه میزان سابقه پرداخت حق بیمه کمتر از ١٠ سال باشد، متقاضیان برقراری مستمری می‌توانند با پرداخت مبلغ حق بیمه سهم بیمه شده و کارفرما مربوط به مابه التفاوت سابقه پرداخت حق بیمه تا ١٠ سال از مزایای بازنشستگی موضوع این قانون بهره‌مند گردند. ٢) میزان مستمری با رعایت مفاد ماده ٧٧ قانون و تبصره ذیل آن متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه (حداقل ١٠ سال) محاسبه و تعیین می گردد.