علمی،مدیریتی- بهره وری نیروی انسانی یکی از عوامل مهم در بازدهی تولید وخدمات.
[box]مخابرات ما- با توجه به نیاز امروز ما به مباحث نیروی انسانی از آقای مهندس مهدوی -با کوله باری از این تجارب- خواهش کردم این بحث را باز کند.امیدوارم پی در پی مطالب دیگری از شما دوستان گرامی برای انتشار بدستم برسد. [/box]
بهره وری نیروی انسانی یکی از عوامل مهم در بازدهی تولید وخدمات است
تهیه کننده مهندس علیرضا مهدوی
توجه به بهره وری نیروی انسانی لازمه ایجاد بنگاه بهره ور
افزایش بهره وری یک سازمان ،شرکت و بنگاه اقتصادی در گرو عوامل متعددی است.کلمه بهره وری دو مفهوم را همزمان به ذهن متبادر می کند: اثربخشی و در کنار آن کارایی.به بیان ساده تر افزایش در میزان اثر بخشی و کارایی یک سازمان به معنی استحصال حداکثر منافع در کنار کمترین هزینه است.افزایش بهره وری در تمام صنایع نقش مهمی در افزایش سوددهی آن بنگاه ایفا می کند. بهره وری در استفاده از مواد و انرژی ،بهره وری در سرمایه و بهره وری نیروی انسانی از مهم ترین عوامل رشد یک بنگاه اقتصادی محسوب می شوند.در این میان افزایش بهره وری نیروی انسانی به عنوان کم هزینه ترین راه برای افزایش کارایی است..
با رعایت برخی شرایط و انجام برخی نکات کم هزینه ،می توان میزان بهره وری نیروی انسانی را به میزان مناسبی افزایش داد.
بهره وری را می توان در دسته بندی های مختلف مورد بررسی قرار داد. بهره وری نیروی انسانی ،مصرف انرژی ،استفاده از سرمایه و دارایی ها ،بهره مندی فضاها و ابنیه و نظایر آن ها اقسام مختلف از بهره وری هستند که هر کدام بررسی ها و کارشناسی های مربوط به خود را می طلبد.از این میان دو عامل مهم در بهره وری در بنگاههای خدماتی ،بهره وری در استفاده از سرمایه و بهره وری نیروی انسانی می باشد..
1)بهره وری در استفاده از سرمایه
بسیاری از شرکت ها به دلیل کمبود نقدینگی به دنبال تسهیلات مناسب هستند.شاید اظهار نظر در مورد اینکه دریافت تسهیلات بانکی در کشور در چه وضعیتی قرار دارد نیازی به یاداوری نداشته باشد ،اما این تسهیلات به جای آسان سازی امور،تبدیل به یکی از مصائب مشقت بار برای بنگاهها شده است;به حدی که بسیاری از شرکت ها فعالیت عادی خود را دنبال می کردند،به دلیل استفاده از همین تسهیلات گران قیمت به ورطه ورشکستگی و نابودی کشانده شده اند.ارائه وام گران ،سودهای مرکب و برخی جریمه ها برای تاخیر در باز پرداخت ;باعث میشود تا قیمت تمام شده افزایش وخدمات مورد نظر ومناسب به استفاده کننده نرسد،همین امر میزان بهره وری را به شدت کاهش می دهد
.بعلاوه نقش مدیریت در نحوه استفاده از سرمایه نیز بسیار مهم است.نوع مدیریت می تواند بهره وری را به میزان مطلوب برساند یا برعکس آن را با مشکل رو به رو کند.به عنوان مثال هنگامی که سرمایه کلانی برای خرید طی کند;نگهداری مواد و کالا در انبار تا تبدیل شدن به محصول و در نهایت فروش خدمات قابل ارائه ،مراحلی هستند که استهلاک های خاص سرمایه و مواد را به همراه دارندو نیاز به نگاه مناسب مدیریتی برای آن ها احساس می شود. مدیریت مالی و بازرگانی بایستی با در نظر گرفتن تمهیدات لازم و تقسیم بندی پارتی ها و محموله های خرید به مقاطع کمتر،باعث شود ضمن درگیری کمتر سرمایه در گردش از تلفات مواد و ایجاد ریسک انباشت مواد و سرمایه جلوگیری کند و این امر می تواند باعث افزایش بهره وری سیستم شود.
2)بهره وری نیروی انسانی
اهمیت این مبحث از همه عوامل مذکور قبلی بیشتر است ،چرا که با مدیریت صحیح و افزایش بهره وری نیروی انسانی امکان تغییر و افزایش بهره وری سایر عوامل میسر خواهد بود.ایجاد انگیزه در نیروی انسانی عامل مهمی است تا افراد تمام تلاش و ایده های خود را به کار ببندند و باعث پیشرفت کل مجموعه می شوند . استفاده از ایده های کارکنان و دخالت دان آن ها در امور جاری صنایع ،افزایش بهره وری را در پی خواهد داشت .
نکته حائز اهمیت دیگر در این حوزه ، توجه به بهره وری نیروهای انسانی تاثیرگذار است.مدیران ،سرپرستان و مسئولین بیشترین تاثیر را در برآورده کردن انتظارات یک سیستم از بهره وری دارند.باید دانست که خوشبختانه استفاده از نیروهای موثر نیاز به هزینه زیادی ندارد و به سرعت نیز قابل افزایش است.اغلب ملاحظه می شود،ایجاد انگیزه و ارائه آموزش های مناسب به افراد ذی صلاح و شایسته در این حوزه دارای خلا است و می توان با تدابیر مناسب این خلا را از میان برداشت.
اولین اقدام برای افزایش بهره وری نیروی انسانی ،تعریف واضح و مشخص از یک موقعیت شغلی است.پس از انتخاب افراد لایق متناسب با آن ها موقعیت شغلی از جنبه های مختلفی قابل بررسی است.
در این زمینه سه عامل مهم است ک عبارت اند از : تحصیلات،مهارت و خلقیات مناسب ; در نهایت با در نظر داشتن این سه فاکتور باید شخص مناسبی را برای یک فعالیت خاص انتخاب کرد.در این بین سه ،خلقیات مهم تر از دو عامل دیگر است.خصوصیات شخصی که بیش از180 صفت فردی را شامل می شود،مانند درون گرایی و برون گرایی ،داشتن انگیزه ،خونسردی خونگرمی و غیره که جزو خلقیات فرد حساب می شوند،ویژگی هایی هستند و الباقی تاثیر بسزایی در افزایش بهره وری نیروی انسانی دارند.
برای انتخاب افراد لایق برای انجام یک کار خاص باید از تمایلات و روابط شخصی و پیشداوری در مورد قومیت های جلوگیری شود و افراد از بین طیف گسترده ای از اشخاص کاندید انتخاب شوند.مصاحبه ها توسط گروهی از مسئولین برگزار شود تا در نهایت فرد مناسب انتخاب شود.در مرحله جذب و استخدام نیز حقوق افراد متناسب با توانمندی ها و اثر بخشی آن ها درنظر گرفته شود،و نیز آموزش های لازم در حوزه های گوناگون باید به افراد داده شود.ایمنی ،بهداشت ،قوانین اداری ،مسائل فنی ،تخصصی و مهارت های عمومی از موارد مهمی هستند که باید به افراد آموزش داده شود.داشتن اطلاعات کلی در مورد سایر واحدهای درگیر نیز به افزایش بهره وری کارکنان کمک می کند.
باید دانست برای هر فرد دو نوع آموزش تخصصی و عمومی وجود دارد.به عنوان مثال یک مهندس با ویژگی های خاص باید تخصص لازم برای انجام وظایف خود را فرا بگیرد و در کنار آن با رفتار سازمانی صحیح آشنایی داشته باشد . نحوه تجزیه تحلیل ،گزارش نویسی،پاسخ گویی به انتقادات و تعامل با همکاران ،مسائل مهمی در رفتار سازمانی خود نیروی انسانی مورد نیاز را آموزش و پرورش دهد.
همچنین یک خلا در مورد بهره ور کردن نیروی انسانی در سازمان ها ملاحظه می شود و آن عبارت از عدم تعیین مسیر رشد کارکنان است.مدیران نقش بسیار مهمی را در ایجاد انگیزه و تبیین مسیر رشد کارمندان ایفا می کنند. انجام تشویقات و تذکرات روشن و نیز مشخص کردن اهداف نهایی در بلند مدت برای کارمندان در چندین سال پیش رو،باعث کاهش دغدغه های آن ها می شود.متاسفانه در صنایع کشور ما اغلب به دلیل این که افراد نمی دانند که در چه مدتی ،به کجا باید برسند عموما ناراضی و سردرگم می شوند .لذا تعیین دقیق شاخص های ارزیابی کارمندان و انتظارات و نیز حق و حقوق آن ها در مسیر شغلی باعث رشد افراد و در نتیجه واحدها می شود .
درخصوص تشویقات و تنبیهات و نیز به دو نکته ذیل باید توجه کرد: اول تناسب پاداش یا توبیخ با میزان اثربخشی عمل انجام شده و دوم سرعت عکس العمل مافوق.خلا دیگر عدم دادن بازخورد از سوی مدیران میزان رضایت یا نارضایتی از عملکرد کارکنان و تشویق آن ها در حضور دیگران و دادن تذکر به آنها در خفا لازمه های پیشرفت کارکنان مجموعه است.
راهكارهاي لازم جهت انجام فعاليتهاي بهره وري در يك شرکت
1- آموزش و فرهنگ سازي
2- تقويت فرهنگ كار گروهي
3-توجه به نيازهاي طرفهاي تجاري ذينفع
4- حمايت از سيستمهاي مديريتي
5- مشاركت كاركنان
6- الگو بردار ي ازنمونه هاي موفق
7- حركت براساس استراتژيهاي سازماني
8- تعيين شاخصهايي جهت كنترل فعاليتها
9- تعيين كميته هاي بهره وري در سازمان
10- ايجاد زيرساخت هاي لازم
11- ايجاد سيستمهاي اطلاعات مديريتي
12- استفاده مناسب از عوامل سخت افزاري و نرم افزاري
*****
نظرات بسته شده است.