⚛تحریم اینترنت یعنی چه؟
?امیر ناظمی (معاون وزیر و رییس سازمان فناوری اطلاعات)
شاید تصور صبحی که بیدار شویم و شبکه‌های اجتماعی‌مان کار نکند، بسیار ترسناک‌تر از چیزی است که ۶ سال پیش فکر می‌کردیم. این روزها یک نگرانی نوظهور به مجموعه‌ی نگرانی‌ها افزوده شده است: تحریم اینترنت!
۵ سناریو برای تحریم‌های جدید اینترنت قابل تصور است، و البته تقریبا هیچکدام منجر به قطع اینترنت نخواهد شد! به صورت ساده و و به زبان غیرفنی سنایوها چنین هستند:
1⃣تحریم مالی شرکت‌های سرویس‌دهنده اینترنت
در هر زمانی، مقداری داده از روی سرورهای ایران خارج می‌شود و مقداری داده از روی سرورهای خارجی به سمت داخل وارد می‌شود، مابه‌التفاوت داده‌ها به شرکتی که خدمات را فراهم کرده است، پرداخت می‌شود.
تحریم تبادل مالی با ایران از طریق جبران داده یا سایر روش‌های مبادله، بدون نیاز به پرداخت پول، دامکان‌پذیر است و خدماتی داخلی مانند خدمات بانکداری، یا پخش ویدئو یا خدمات دولتی تقریبا بدون مشکل به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
2⃣تحریم دامنه‌های .ir
دامنه‌های سطح بالای کشوری (ccTLD) مربوط به یک کشور است، مانند .ir که مربوط به دامنه‌های ایرانی است. اگر دامنه‌های .ir تحریم شود، در چند روز نخست اندکی اختلالات ایجاد می‌کند، اما با آوردن میزبانی به کشور، مشکلات از بین می‌رود.
3⃣تحریم دامنه‌های با مالک آن ایرانی
مشابه با وضعیت سناریوی ۲ است، اما ارائه‌دهندگان خدمات به خارج از ایران، با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند.
4⃣دستکار در جریان داده‌ها، آدرس‌دهی و روتینگ
زمانی که کاربری متقاضی اتصال به یک سایت یا آدرس اینترنتی است، سرورهای خاصی با نام ریشه (Root) برای هدایت کردن و تطبیق نام دامنه با آدرس آن سرور یا IP مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر آمریکا بخواهد نام و آدرس سایت‌های ایرانی را از روی این سرورهای ریشه حذف کند. کاربران نمی‌توانند آن سایت یا پایگاه مرا بیابند.
این سناریو هرچند بر خلاف حقوق بین‌الملل و حتی حقوق بشر است؛ تقریبا یک اعلان جنگ به جهان، و نه ایران است، و اساسا به لحاظ فنی نیز بسیار پیچیده است، یا به زبان دیگر حتی امکان‌پذیر نیست.
5⃣تحریم وب‌سرویس‌های اینترنتی
هر سایت یا اپلیکیشنی، از خدمات متنوعی از سایر شرکت‌ها استفاده می‌کند، مثل خدمات ایمیل یا نقشه. وب‌سرویس‌ها در تمامی سال‌های گذشته برای ایرانیان تحریم بوده و جدید نیست؛ هرچند سخت است.
:o:راه‌حل‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت
در کوتاه‌مدت، مشکلی جدی برای اینترنت ایرانیان روی نخواهد داد، اما واقعیت آن است که تنها راه برای کاهش همین تاثیرات نیز سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها بوده و هست. مثلا اگر شرکت‌های بزرگ خارجی در ایران دیتاسنترهای خود را به صورت مشترک با ایرانی‌ها تاسیس کرده بودند، هر ۵ سناریوی تحریمی که گفته شد، بیش از این‌ها ناکارآمد شده بود. واقعیت آن است که هرچه کشوری خود را از جامعه‌ی جهانی مجزا کند، آسیب‌پذیری آن بیشتر خواهد بود.
تحلیل اشتباه آن است که کشوری بخواهد میزان وابستگی خود را به کشورهای دیگر کاهش دهد؛ درحالی که تصمیم درست آن است که هم میزان داده‌های ورودی بالا باشد و هم میزان داده‌های خروجی! در این صورت است که تحریم‌ها کاملا بدون تاثیر می‌شوند و اساسا هیچ کشوری در فکر تحریم ما نخواهد رفت.
تحلیل اشتباه دقیقا از جایی شروع می‌شود که فکر کنیم اگر ما اینترانت ملی داشته باشیم، آن‌گاه در برابر تحریم‌ها پایدارتر می‌شویم! این استدلال یک کلاهبرداری خطرناک است. پایداری در برابر تحریم‌ها بر خلاف ادعاهای ساده‌انگارانه زمانی خواهد بود که هم‌زمان هم میزان داده‌ی ورودی و هم خروجی افزایش یابد؛ یا به عبارت دیگر ما جهانی‌تر شده باشیم. وقتی دیتاسنترهای بزرگ در ایران باشند، زمانی که از لینک‌های متعدد و متنوعی جریان داده میان ایران و سایر نقاط جهان در جریان باشد، هر نوع تحریمی اختلال در سایر کشورها را افزایش می‌دهد!
برای بی‌اثر کردن کامل هر تحریم یا تهدیدی، لازم است تا گسترش زیرساخت‌های اتصالی به جهان را در دستور کار قرار دهیم. اگر امروز اندکی هزینه در این زمینه نماییم، فردا سخن گفتن از تحریم ایران، در عمل تهدید سایر کشورها خواهد بود.
اینترنت و زیرساخت فناوری اطلاعات را نمی‌توان کمتر از نان و شکر و برق دانست. امروز اینترنت نیز تبدیل به یک نیاز پایه و اساسی شده است، و البته تامین آن بسیار کمتر از هر کالای اساسی دیگری نیاز به هزینه دارد. در تمامی روزهایی که مردم از گرانی‌ها در هراس بودند، کمتر خبر یا گزارش بود که دغدغه‌ی اینترنت به عنوان یک کالای اساسی در هزاره‌ی جدید را طرح کرده باشد. ما نیاز به تغییر این نگرش در نگاه خود به جهان داریم. فراموش نکنیم که اینترنت کالای اساسی دنیا امروز است.
نظرات بسته شده است.