اضافه کاری و تعطیل کاری چیست و چگونه محاسبه می شود؟

[box] مخابرات ما – قانون کار، تامین‌اجتماعی و بیمه بیکاری، سه قانون پایه‌ای در حوزه اشتغال به شمار می‌روند.[/box]

مخابرات ما (همراه ) – شورای صنفی، همانطور که در ماده 51 قانون کار و تبصره های آن آمده است ساعت كار در این قانون مدت زمانی است كه كارگر نیرو یا وقت خود را به منظور انجام كار در اختیار كارفرما قرار می دهد. به غیر از مواردی كه در این قانون مستثنی شده است ساعات كار كارگران در شبانه روز نباید از 8 ساعت و در هفته از 44 ساعت تجاوز نماید. البته به استناد ماده 52 قانون کار در كارهای سخت و زیان آور و زیرزمینی، ساعات كار نباید از شش ساعت در روز و 36 ساعت در هفته تجاوز نماید.
لازم به توضیح است که ارجاع کار اضافی به کارگر شرایطی دارد که در ماده 59 قانون کار به تفصیل اشاره شده است. اما در مورد محاسبه اضافه کاری در همین ماده آورده شده است که یکی از شرایط ارجاع کار اضافی به کارگر پرداخت 40% اضافه بر مزد هر ساعت كار عادی می باشد.
پس برای محاسبه مبلغ ریالی اضافه کار بایستی مزد یک ساعت کار عادی محاسبه و در 1/4 ضرب شود تا مزد یک ساعت اضافه کاری بدست آید.

تعطیل کاری چیست و چگونه محاسبه می شود؟

به استناد مواد 62 و 63 قانون کار روز جمعه، روز تعطیل هفتگی كارگران با استفاده از مزد می باشد و همچنین علاوه بر تعطیلات رسمی كشور، روز كارگر (11 اردیبهشت ) نیز جزء تعطیلات رسمی كارگران به حساب می آید. بدین ترتیب کارگران در روزهای تعطیل بدون حضور در محل کار و بدون کارکرد مزد دریافت خواهند کرد.
اگر کارگری بجای استراحت در روز تعطیل به درخواست کارفرما کار کند، از فوق العاده تعطیل کاری برخوردار خواهد بود. نحوه محاسبه فوق العاده تعطیل کاری همانند محاسبه اضافه کاری می باشد و از یک فرمول تبعیت می کنند.

نکاتی در مورد جمعه کاری:
بر اساس تبصره های 1، 2 و 3 ماده 62 قانون کار، تفاوتی بین کار در روز جمعه و کار در روز تعطیل یا روزهای عادی وجود دارد. چون اول اینکه تعطیل یک روز معین در هفته اجباری است (یعنی اگر بنا بر ماهیت کار و ضرورت نیاز بود در روز جمعه کار انجام شود باید روز دیگری بجای جمعه بعنوان روز تعطیل درنظر گرفته شود) و دوم اینکه كارگرانی كه به هر عنوان به این ترتیب روزهای جمعه كار می كنند، در مقابل عدم استفاده از تعطیل روز جمعه 40% اضافه بر مزد دریافت خواهند كرد. ظاهرا دلیل قرار دادن این فوق العاده برای کار در روز جمعه، عدم برخورداری از روابط جمعی و بودن در کنار خانواده مانند سایر شهروندان جامعه که تعطیل هستند و نیز عدم امکان انجام امور دینی در این روز مانند نماز جمعه و غیره می باشد.
بدین ترتیب در صورتی که روز دیگری بجای روز جمعه تعطیل درنظرگرفته شود و کارگر در روز جمعه کار کند، به میزان ساعات موظفی در آن روز از 40 درصد فوق العاده علاوه بر مزد عادی برخوردار می شود و اگر در همان روز جمعه علاوه بر ساعات موظفی عادی کار اضافی هم انجام دهد، ساعات اضافه به عنوان اضافه کاری محسوب می شود و نحوه محاسبه اضافه کاری انجام شده در روز جمعه همانند انجام اضافه کاری در روزهای عادی می باشد و از همان فرمول پیروی می کند. محاسبه اضافه کاری در روز تعطیل نیز به همین ترتیب می باشد و تفاوتی بین اضافه کاری در روز عادی یا روز تعطیل و روز جمعه درنظر گرفته نمی شود.

***