آشنایی با پدیده زیر آب زنی در محل کار و راههای مقابله با آن
[box]مخابرات ما- اگر تا بحال زیرآب شما نخورده شانس آورده اید.این مطلب را بخوانید تا زیرآبتان نخورد![/box]
تنظیم برای انتشار: محمود
مخابرات ما (همراه )سایت پاراف ：در خانه های قدیمی تا کمتر از صد سال پیش که لوله کشی آب تصفیه شده نبود زیرآب در انتهای مخزن آب خانه ها بوده که برای خالی کردن آب ، آن را باز می کردند . این زیرآب به چاهی راه داشت و روش باز کردن زیرآب این بود که کسی درون حوض می رفت و زیرآب را باز می کرد تا لجن ته حوض از زیرآب به چاه برود و آب پاکیزه شود. در همان زمان وقتی با کسی دشمنی داشتند. برای اینکه به او ضربه بزنند زیرآب حوض خانه اش را باز می کردند تا همه آب تمیزی را که در حوض دارد از دست بدهد. صاحب خانه وقتی خبردار می شد خیلی ناراحت می شد چون بی آب می ماند .این فرد آزرده به دوستانش می گفت : « زیرآبم را زده اند. »
این اصل ماجرای زیر آب زنی بود که برایتان تعریف کردیم. البته پدیده زیرآب زنی محدود به جا و مکان نبوده و در هر کوی و برزنی به وقوع می پیوندد. یکی از جاهایی که زیرآب خورش ملس است، محل کار آدم کارمندان است!
حتی پیش از آنکه از این خوشنود باشید که شما کاری در یک اداره پیدا کرده اید باید نگران این باشید که خیلی زود «زیرآب» شما نخورد، چرا که در نظام اداری ایران بیش از آنکه شما نگران چگونگی بهتر انجام دادن کارتان باشید باید نگران این باشید که «زیرآب» تان نخورد. در این راه حتی ممکن است خودتان برای پیشگری از زیرآب خوردنتان مجبور شوید «زیرآب» هم بزنید.
زیرآب زدن، زیرآب خوردن و همه افعال و ترکیباتی که می شود با آن ساخت یکی از کلیدواژه‌های پر کاربرد در محاوره میان کارمندان هر روزه ایران است. اینکه بخش عمده‌ای از صحبت میان کارمندان یک اداره روایت های متفاوتی است از زیراب زدن اشخاص یا زیرآب خوردن افرادی دیگر، اینکه چرا در نظام اداری ایران پدیده «زیرآب زنی» مرسوم است موضوع اولیه این گزارش کوتاه است.
شایسته سالاری که نباشد زیرآب زنی می آید
عدم شایسته سالاری در هر جامعه‌ای راه را برای شیوع زیرآب زنی باز می کند. وقتی پروسه‌ای برای انتخاب اصلح وجود ندارد بدون شک زیرآب زدن و حذف دیگران شایع می شود. هر چقدر چنین پدیده ای در نظام‌های اداری بیشتر دیده شود مشخص می شود که همان پروسه انتخاب اصلح دچار اختلال شده است و روند سالمی وجود ندارد. در بخش بسیاری از نظام اداری ایران روابط مداری مرسوم است بنابراین چرا نباید منتظر چیزی به نام زیرآب زنی نباشیماین مورد محدود به کارمندان عادی نیست و بسیاری از بالادستی ها هم از چنین روشی برای رسیدن به صندلی های قدرت استفاده می کنند چرا که ساختن خویشتن کار سخت تری است نسبت به حذف دیگران. و راه رسیدن به پست و مقام از طریقه حذف دیگران سهل تر است.
غیرمتخصصان و بی هنران، حداقل این یکی را خوب بلدند و به کار می بندند. دلیلش هم این است که «سازمان ها مبتنی بر شایسته سالاری نیست» همین هم موجب شده است تا برخی به جای اثبات خود به تخریب دیگران بپردازند. آنانی که تخصص و هنری دارند با ارائه خدمات و دستاوردهای علمی و خلق آثار، خود را در برابر قضاوت دیگران می گذارند.
برای آنهایی که در بخش خصوصی یا دولتی کار و فعالیت می کنند، واژه «نان بریدن» نه تنها غریب و بیگانه نیست، بلکه باید خیلی هم مراقب باشند تا کسی نانشان را آجر نکند. آجرکردن و بریدن نان، روش های مختلفی دارد که در این زمینه به شکلی باور نکردنی پیشرفت کرده ایم.
حسودم، زیرآب می زنم
«حسادت» معلول دیگر این پدیده است. فردی که در محیط کار خود احساس کند به اندازه کافی و به اندازه نیاز روحی خود دیده نمی شود، چشم به موقعیت دیگران می دوزد و احساس می کند حق خود را باید از دیگری مطالبه کند. این حسادت و چشم دوزی به جایگاه و محبوبیت همکاران، کم کم تبدیل به خشمی فروخورده می شود. عدم توانایی فرد در کنترل خشم خود، او را به سمت آن می برد که تمام تلاش خود را برای حذف دیگری به کار گیرد.
جالب اینکه همه اینها با نقشه و برنامه نیست و بسیاری از این زیرآبی رفتن‌ها از ناخودآگاه افراد است. به این مفهوم که فرد برای زیرآب زنی های خود دلیل و منطق اخلاقی جور می کند! به عنوان مثال برای فردی در پیشگاه روسا بدگویی می کند و وقتی از او درباره این کارش سوال می شود او اصلاح امور اداره و پیشرفت کار را دلیل می‌داند!
لذت مدیران از زیرآب خوردن کارکنان
یک سوی دیگر این پدیده مدیران بالادستی هستند. جالب اینکه تعداد مدیرانی که از زیرآب خوردن کارکنانشان لذت می برند کم نیستند! شاید برای این باشد که همان مدیران هم به همین روش به آن مقام رسیده‌اند.
یک مدیر توانمند در حیطه کاری خود می بایست به حفظ کرامت انسان‌ها ارزش بگذراد و از پارتی بازی و بی توجهی به قانون دوری کند و برای ارزیابی عملکرد کارکنانش از شیوه های مناسب تری استفاده کند.
اگر مدیری به معنای واقعی کلمه مدیر باشد و با نظارت صحیح و ریز بین بودن مجموعه تحت نظر خود را هدایت کند نباید با دهان بینی به حرف های دیگران توجه زیادی نشان دهد و افراد زیر نظرش را به جاسوسان و مراقبت از یکدیگر وادار کند، یک مدیر توانمند و مسول می‌داند که اگر پدیده زیرآب زنی در محیط اداری و کاری مجموعه‌اش فراگیر شود به فرهنگی ناپسند تبدیل می‌شود که هر کس گمان می کند اگر زیرآب دیگری را نزند زیرآبش را خواهند زد.
چه می شود که زیر آب زن می شویم؟
نبود تعادل بین روابط بین مسوولان و کارکنان، نوع شغل، ضوابط بین همکاران در یک محیط و امکانات و تجهیزات فضای کار موجب بروز رفتارهای ناهنجار در بین کارکنان می شود؛ اما یکی از عوامل با اهمیت در این خصوص تبعیض در پاداش هاست که در نهایت به اختلافات ریشه دار میان کارکنان یک سازمان یا ارگان ختم خواهد شد.
قانونمداری و رعایت عدالت در توزیع نقدینگی براساس شایسته سالاری از ملزومات مدیریت صحیح است که نتیجه آن حفظ کرامت انسانی و ارج نهادن به ارزش های اجتماعی است. در غیر این صورت شاهد پارتی بازی، زیرآب زنی، رشوه گیری، بی توجهی به قانون و… خواهیم بود که چنین بلایایی هنجارهای عمومی را کمرنگ خواهد کرد.
به باور کارشناسان وقتی شیوه ارزیابی عملکرد شغلی کارکنان دارای ساز و کار مناسبی نباشد، کارکنان دچار استرس خواهند شد. در چنین مواقعی افراد به شکل های مختلف درصدد دفاع از منافع و جایگاه خود برخواهند آمد. هنگامی که اشخاص صرفا براساس ضابطه و نه لیاقت بر سر کار آیند، زمینه بروز ترور شخصیت در سازمان نیز شکل عملی به خود می گیرد.
کسی که خود و موقعیت کاری خود را در خطر می بیند، سعی می کند تا با خراب کردن دیگران موقعیت خود را حفظ کند. باید بدانید انسان های حسود و بخیل زیادی اطراف ما هستند که چشم دیدن پیشرفت ما را ندارند و هرگز هم از کارشکنی های خود نادم و پشیمان نخواهند شد. آنها ذاتا بدخواه دیگران هستند. البته این مساله در همه ادارات و شرکت ها رواج ندارد.
روش های زیر آب زنی کدامند
ارائه گزارش نادرست در خصوص یک فرد : این بدان معنی است که عملی که از سوی فردی سر نزده است به وی نسبت داده شود و تلاش شود با استفاده از شواهد و مدارک ساختگی کاری را به فردی نسبت داده یا از او سلب کنند.
ارائه گزارش صحیح در خصوص یک فرد : در این شیوه یک عمل نادرست فرد برجسته شده و با بزرگ نمایی به رئیس گزارش می شود تا به این ترتیب موقعیت کاری وی تضعیف شود و یا آنکه جایگاه اجتماعی او تخریب گردد.
یاداتان باشد که مغزهای بزرگ درخصوص ایده ها بحث می کنند، مغزهای متوسط در مورد حوادث صحبت می کنند و مغزهای کوچک در باره مردم گفتگو می کنند.
ترکیب اطلاعات صحیح و نادرست در خصوص یک فرد : زیرآب زن حرفه ای معمولا از این شیوه برای دستیابی به اهداف خود بهره می برد بدان معنا که کارها و رفتار های کسی که قصد تخریب او را دارد به شیوه دلخواه خودش تفسیر کرده و نظرات شخصی خودش را به دیگران القا می نماید.
راه های مقابله با زیر آب زنی
هنگامی که مطمئن شدید شما هدف نامردی های همکارتان قرار گرفته اید، حواستان به خود باشد و سعی کنید آرام باشید و لطمه ای به شما وارد نشود. یکی از بهترین روش های حفاظت از خود، خودشیرینی و جلب توجه کردن است. همدردی و همفکری، محرک های بسیار قوی هستند و روش مستقیم برای راحت شدن از شر آنها، دوست شدن با فردی است که در حق شما نامردی می کند و وارد شدن به گروه آنها است. این روش دقیقا سیاست کشورها در مقابله با دشمنان خود است. مثلی هست که می گوید: «دوستان خود را نزدیک خود نگهدارید و دشمنانتان را نزدیک تر!»
اگر شک کردید کسی در حال زیرآب زنی شما است، شما با فرهنگ تر و با منطق تر از او باشید. در عوض کار او، زیرآب او را نزنید. همیشه سعی کنید به او کمک کنید و پیشنهادهای سازنده برای شغلش داشته باشید. این باعث می شود تا محل کار شادتر و کم تنش تر باشد. مهم نیست او چه کار می کند. شما بزرگ باشید و منش داشته باشید.
در صورتی که زیر آب زن غیر حرفه ای عمل غیر واقعی را به شما نسبت داده باشد تنها کافی است که پس از اطلاع از زیر آب زنی فرد مذکور حقیقت را آشکار کنید. در این موارد توصیه اکید بر آن است که پس از افشای عمل فرد مذکور هیچ گونه برخوردی با او انجام ندهید این امر علاوه بر اینکه او را شرمنده خواهد کرد بر بزرگی و اعتبار شما هم خواهد افزود.
در صورتی که کار نادرستی انجام داده اید و فرد زیر آب زن با استفاده از اشتباه خود شما موقعیتتان را متزلزل نموده است بهترین راهکار این است که اشتباه و خطای خود را بپذیرید . همچنین یاد آور شوید که هیچ فردی خالی از عیب و اشکال نیست. با چنین فردی رفتاری محتاطانه داشته باشید. بعدها می توانید طی یک صحبت دوستانه از او بخواهید پیش از گلایه از شما اشکالاتتان را به خودتان بگوید تا شما آنها را اصلاح نمایید.
زیر آبزنانی که از روش ترکیب واقعیت و دروغ استفاده می کنند به شدت حرفه ای بوده و معمولا در شرایطی دست به کار می شوند که قصد نابودی شما را دارند و به فکر تصاحب موقعیت شغل و اجتماعی شما هستند.
چگونه یک زیر آب زن حرفه ای باشیم!
امانتدار خود باشید! با بدگویی و غیبت نباید کار را آغاز کرد. چون در همان مرحله اول مخاطب به شما بد بین خواهد شد. کمی از فردی که قرار است زیر آبش را بزنید تعریف و تمجید کنید، مگر نه این است که شما صلاح او را می خواهید! همین را به مدیر خود بگویید که شما خیرخواه، دلسوز و غمخوار همکارتان هستید. مگر این طور نیست؟! ناسزا نگویید، کمش مانعی ندارد! زیادش اثر را خنثی خواهد کرد.
اصلا و به هیچ وجه همزمان زیرآب دو نفر را نزنید، گناه دارند! برای شما هم شاید کمی خطرناک باشد. این توصیه را جدی بگیرید که اصلا زیر آب خانم ها را نزنید آنها تیز هستند و زیرآبتان حتما خواهد خورد. ماجرا را هم خیلی کش ندهید. در همان جلسه نخست کار قربانی را یکسره فرمایید و دست آخر این که باید زیرآب زد تا رشد کرد. خودتان هم مواظب باشید زیرآبتان نخورد، افت دارد خیلی!
مؤمن سراسر وجودش حرمت است: حرمت آبرو، حرمت مال و حرمت خون و جان او
با زیر آب زدن شاید چیزی بدست نیاورید و اگر هم بدست آوردید خانه ای بر روی شن و مه ساخته اید. اما مطمئنا بسیاری از چیزها را از دست خواهید داد. آبروی مؤمن به مثابه تمام سرمایه و اعتباری است که در طول زندگی با سختی آن را به دست آورده است. اما این امر مهم ممکن است در اثر جهالت و یا غرض ورزی عده ای در یک لحظه از دست برود، چیزی که جبران آن بسیار مشکل است و حتی ممکن است هیچگاه جبران نشود.
امام جعفرصادق(علیه‌السلام)» می فرماید : المُؤمنُ حرامٌ کُلُّهُ: عِرضُهُ و مالُهُ و دَمُهُ. مؤمن سراسر وجودش حرمت است: حرمت آبرو، حرمت مال و حرمت خون و جان او.
راه های مقابله با زیرآب زنی تون اصلا مطلب مفیدی نداشت. یعنی چی که زیر آب خانمها رو نزنید؟ یعنی چی مومن آبرو دارد . ما که نگفتیم ندارد. ما هم انسانیم . چرا به ما میرسه همه آبرو دارند. چرا باید مهربون باشیم با کسی که همه چی رو داره ازمون میگیره؟ تو کدوم کتاب و قانون نوشته. فکر کردم حالا چه راهکار مفیدی مطرح کردید؟! خیلی مطالبتون آبکی و مسخره بود .
دبیر بخش رسانه های مخابرات ما،
لطفا در انتخاب مطلب دقت کنید.
من هنوز این مطلب رو نخوندم ولی از تیترش حس میکنم انتخاب خوبی نیست.
البته نه شدت و حدت این دوست خوبمون.ولی انتخاب خوبی نیست.
اونجایی که برای انجام یک کار فقط”واجد شرایط بودن” ، حداقل از طریقِ “طبقه بندی مشاغل” رایج باشه ، چندان ، بادمجان دور قاب چینی ..و.. زیر آب زنی و سایرِ رذایل اخلاقی رشد نمی کنه و هرکی رشدش رو در انجام صحیح کارش می بینه.
کاش میشد در اداره کلی کار فنی داشت وقتی سیستم جدیدی نصب میشه یا برگردون و …. همه بحث فنی میکنن اصلا فرصت هیچ چی جز کار نیست و این قشنگترین لحظه ها در اداره است البته اگه چیزی بلد باشی، متاسفانه علت این رفتارهای زشت بیکاری است که از 7 صبح تا 4 بعد از ظهر بایست یه طوری مشغول باشند بعدش نهایت اداره چی داره که بخاطرش باعث رنجش همکار دیگه ایی شد. آخه پست این دنیا به کی وفا کرده؟؟؟؟