بازنشستگی و شرایط آن/بازنشستگی اجباری ممکن است؟

ماده 103- دستگاه اجرايي با داشتن يكي از شرايط زير مي‌تواند كارمند خود را بازنشسته نمايد:
الف) حداقل سي‌سال سابقه خدمت براي مشاغل غير تخصصي و سي‌و‌پنج سال براي مشاغل تخصصي با تحصيلات دانشگاهي كارشناسي ارشد و بالاتر با درخواست كارمند براي سنوات بالاتر از 30 سال.
ب) حداقل شصت سال سن و حداقل بيست و پنج سال سابقه خدمت با بيست و پنج‌روز حقوق.
تبصره 1- سابقه مذكور در بند (الف) و همچنين شرط سني مزبور در بند «ب» براي متصديان مشاغل ساخت و زيان‌آور و جانبازان و معلولان تا پنج سال كمتر مي‌باشد و شرط سني براي زنان منظور نمي‌گردد.
تبصره 2- دستگاههاي اجرايي مكلفند كارمنداني كه داراي سي‌ سال سابقه خدمت براي مشاغل غير تخصصي و شصت سال سن و همچنين كارمنداني كه داراي سي و پنج سال سابقه خدمت براي مشاغل تخصصي و شصت و پنج سال سن مي‌باشند را رأساً و بدون تقاضاي كارمندان بازنشسته نمايند.
تبصره 3- دستگاههاي اجرايي مؤظفند كارمنداني را كه داراي شصت و پنج سال سن و حداقل بيست و پنج سال سابقه خدمت مي‌باشند را بازنشسته كنند. سقف سني براي متصديان مشاغل تخصصي هفتاد سال است. كارمندان تخصصي فوق‌الذكر كه سابقه خدمت آنها كمتر از بيست و پنج‌سال است، در صورتي كه بيش از بيس سال سابقه خدمت داشته باشند مي‌توانند تا رسيدن به بيست و پنج سال سابقه، ادامه خدمت دهند و در غير اين صورت بازخريد مي‌شوندانواع بازنشستگی :

توافقی – اختیاری (1- اختیار دستگاه 2- اختیار مستخدم) قهری- اجباری  – مشاغل سخت و زیان آور- بازنشسته متوفی- ناشی از فوت به سبب انجام وظیفه

 1-     بازنشستگی توافقی :

باستناد بند الف و تبصره1 ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 13/12/68 مستخدمین مرد با داشتن 50 سال سن و حداقل 25 سال سابقه خدمت و مستخدمین زن با حداقل 20 سال خدمت و بدون شرط سنی می توانند بازنشستگی نمایند. مشروط بر اینکه تقاضای وی مورد موافقت قرار گرفته باشد.

 2-     بازنشستگی اختیاری:

( اختیار دستگاه – اختیار مستخدم)

الف )باستناد ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 13/2/68 مجلس شورای اسلامی دستگاه دولتی می توانند مستخدمینی را که دارای 30 سال سابقه خدمت باشند راسا” یپبازنشسته نمایند.

ب ) باستناد بند الف ماده 74 قانون استخدام کشوری مستخدمین مرد و زن با داشتن 60 سال سن هر قدر سابقه خدمت تقاضای بازنشستگی نمایند و دستگاه مربوطه موظف است در خواست وی را قبول نماید.

به استناد ماده ۱۰۳ قانون مدیریت خدمات کشوری : حداقل 30 سال سابقه خدمت برای مشاغل غیر تخصصی و 35 سال برای مشاغل تخصصی   باتحصیلات دانشگاهی کارشناسی ارشد و بالاتر با درخواست کارمند برای سنوات بالاتر از 30 سال

 3-     بازنشستگی قهری : بند ط ماده 9 قانون رسیدگی به تخلفات اداری:

هیات های رسیدگی به تخلفات اداری می توانند مستخدم مرد متخلف را در صورت داشتن 25 سال سابقه خدمت و مستخدم زن را با دارابودن 20 سال سابقه خدمت با تقلیل یک یا دو گروه بازنشسته نمایند.

4-بازنشستگی اجباری:

دستگاههای دولتی موظفند مستخدمین زن و مرد را که دارای 65 سال سن سابقه باشند راسا” و بدون درخواست مستخدم بازنشسته نماینداین مستخدمین باید قبل از رسیدن به سن مذکوراز کلیه ذخیره استحقاقی خود استفاده نمایند.

5-     بانشستگی ناشی از فوت عادی:

باستناد ماده 81 قانون استخدام کشوری هر گاه مستخدم رسمی دولت فوت شود خواه به حد بازنشستگی رسیده یا نرسیده باشد از تاریخ فوت بازنشسته محسوب و یکروز بعد از تاریخ فوت برای وراث قانونی وی حقوق برقرار خواهد شد.

6-     بازنشسته متوفی :

باستناد ماده 82 قانون استخدام کشوری هر گاه بازنشستخ شود یکروز بعد از فوت برای وراث واجد شرایط وی حقوق وظیفه برقرار خواهد شد.

7-     بازنشستگی ناشی از فوت به سبب انجام وظیفه:

باستناد ماده 83 قانون استخدام کشوری هر گاه مستخدم رسمی به سبب انجام وظیفه و یا در حین ماموریت اداری فوت شود تمامی آخرین حقوق و مزایا و فوق العاده هایی که از بابت آن کسور بازنشستگی کسر گردیده است با رعایت افزایش دو گروه ( حداکثر با احتساب گروه تشویقی ) به عنوان حقوق وظیفه به وراث قانونی وی پرداخت خواهد شد.

  8-بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور:

باستناد قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب 1/9/67 مجلس شورای اسلامی جانبازان و شاغلین مرد مشاغل سخت و زیان آور با داشتن 20 سال سابقه خدمت . 50 سال سن و شاغلین زن با داشتن 20 سال سابقه خدمت و بدون شرط سنی و با افزودن سنوات خدمت ارفاقی که مدت آن ذیلا” مشخص گردیده است می توانند تقاضای بازنشستگی نمایند.

1-     جانبازان با درجات 20% تا 40% از کارافتادگی حداقل 3 و حداکثر 6 سال خدمت ارفاقی .

2-     جانبازان با درجات 40% تا آستانه از کارافتادگی کامل حداقل 6 و حداکثر 10 سال خدمت ارفاقی.

3-     معلولین ناشی از کار با درجات 20%تا 40% از کار افتادگی کامل حداقل 5 و حداکثر 8 سال خدمت ارفاقی.

4-     معلولیت غیر ناشی کار با درجات 20%تا 40% از کار افتادگی کامل با حداقل 3و حداکثر 6 سال خدمت ارفاقی

5-     معلولین غیر ناشی از کار با درجات 40 % از کار افتادگی کامل حداقل 3 و حداکثر 6 سال خدمت ارفاقی.

 9- رشته پرستاری { پرستار ، بهیار و کمک بهیار}:

(( بابت هر سال خدمت در بیمارستانها و مراکز سوختگی و روانی به مدت 3ماه خدمت ارفاقی))

 10 –پرستار، بهیار، کمک بهیار:

((بابت هر سال خدمت در درمانگاه و مراکز بهداشتی درمانی و یا دانشکده ها بمدت 2 ماه خدمت ارفاقی))

 11- پرستار،بهیار،کمک بهیار:

((بابت هر سال خدمت ستادی  و غیر بهداشتی درمانی بمدت1 ماه خدمت ارفاقی))

 12- تکنسین آزمایشگاه ، تکنسین اطاق عمل ، تکنسین فوریتهای پزشکی :

به ازاء هر سال خدمت یکماه خدمت ارفاقی

 13- باستناد بند 3 ماده قانون حفاظت در برابر اشعه افرادی که بطور مستمر به کار با اشعه اشتغال داشته باشند از افزایش خدمت به شرح زیر استفاده خواهند کرد.

الف) کار با پرتو گروه (الف) بازاء هر سال خدمت یکسال افزایش خدمت مورد قبول تا حداکثر 10 سال.

ب )کار با پرتو گروه (ب) بازاء هر سال خدمت6 ماه  افزایش خدمت مورد قبول تا حداکثر5 سال.

 دستگاه تشخیص دهنده نوع پرتو و تعیین مدت افزایش خدمت ارفاقی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.

(( هر شخصی که بر اساس مفاد مقررات قانون حفاظت در برابر اشعه و آئین نامه اجرائی آن بازنشسته شود مجاز بکار با اشعه نخواهد بود))

نتیجه :۱

1- به استناد ماده 103 قانون مدیریت خدمات کشوری شرایط بازنشستگی عادی به شرح ذیل می باشد

   الف : حداقل 30 سال سابقه خدمت برای مشاغل غیر تخصصی و 35 سال برای مشاغل تخصصی   باتحصیلات دانشگاهی کارشناسی ارشد و بالاتر با درخواست کارمند برای سنوات بالاتر از 30 سال

ب : حداقل 60 سال سن و حداقل 25 سال سابقه خدمت با 25 روز حقوق برای آقایان

تبصره : 1- سابقه مذکور در بند الف و همچنین شرط سنی مذبور در بند ب برای متصدیان مشاغل سخت و زیان آور و جانبازان و معلولان تا 5 سال کمتر می باشد و شرط سنی برای زنان منظور نمی گردد.

تبصره 2 – دستگاههای اجرا یی مکلفند کارمندانی كه  دارای 30 سال سابقه خدمت برای مشاغل غیر تخصصی و 60 سال سن و همچنین کارمندانی دارای 35 سال سابقه خدمت برای مشاغل تخصصی و 60 سال سن می باشند را راسا و بدون تقاضای کارمند بازنشسته نمایند.

تبصره 3 – دستگاههای اجرایی موظفند کارمندانی را که دارای 65 سال سن و حداقل 25 سال سابقه می باشند را بازنشست کنند، سقف سنی برای متصدیان مشاغل تخصصی 70 سال است. کارمندان تخصصی فوق الذکر که سابقه خدمت آنان کمتر از 25 سال است در صورتی که بیش از20سال سابقه خدمت داشته باشندمی توانند تا رسیدن به 25 سال سابقه ادامه خدمت دهند و در غیر این صورت بازخرید می شوند.

تذکر : به استناد ماده 104 قانون مدیریت خدمات کشوری در هنگام تعیین حقوق باز نشستگی به کارمندانی که بیش از 30 سال خدمت دارند به ازای هر سال خدمت مازاد بر 30 سال 2/5 % رقم تعیین شده حقوق بازنشستگی علاوه بر حقوق تعیین شده محاسبه و پرداخت خواهد گردید.

نتیجه ۲ : بند الف ماده 103 شرايط بازنشستگي مشاغل تخصصي

نتیجه ۳  براساس قوانين سازمان تامين اجتماعي، حداقل 50 سال سن براي مردان و 45 سال سن براي زنان، شرط لازم براي بازنشستگي جانبازان و آزادگان به شمار مي‌رود.

دارا بودن حداقل 20 سال سابقه خدمت قابل‌قبول از لحاظ بازنشستگي يا بيمه‌پردازي براي جانباز يا آزاده و حداقل شرط سني 50 سال سن براي مردان و 45 سال سن براي زنان، شرط لازم براي بازنشستگي جانبازان و آزادگان است.

جانبازان و آزادگان مشمول قانون تامين اجتماعي شاغل در تمامي وزارتخانه‌ها، شركت‌ها، مؤسسات دولتي، شهرداري‌ها، بانك‌ها، مؤسسات و سازمان‌هايي كه مشمول قانون تامين اجتماعي هستند و همچنين جانبازان و آزادگان مشمول قانون كار و تامين اجتماعي شاغل در بخش غيردولتي يا مؤسسات مشمول قانون، با داشتن شرايط اجرايي لازم بازنشسته مي‌شوند.

بايد يادآور شد كه جانبازان و آزادگان مشمول اين بخشنامه درصورتي كه مدت سابقه مؤثر براي بازنشستگي آنها با احتساب مجموع سابقه خدمت يا بيمه‌پردازي (حداقل 20 سال) و سنوات ارفاقي (حداكثر 10 سال) 30 سال تمام باشد، از احراز حداقل شرط سني بازنشستگي معاف هستند.

در عين حال در مورد شرايط بازنشستگي جانبازان براساس قوانين صندوق بازنشستگي كشوري بايد گفت: براساس قانون استخدام كشوري، نحوه بازنشستگي جانبازان با 20سال سابقه خدمت از تاريخ تصويب آن يعني اول آذر ماه 1367 تا اول فروردين 1369 اجرا شد.

اما براساس تبصره 2 ماده 2قانون اصلاح مقررات بازنشستگي و وظيفه قانون استخدام كشوري در 13 اسفند ماه سال 1368 شرط سني 50 سال به اين شرايط اضافه شد، به اين ترتيب قانون نحوه بازنشستگي اين گروه تا زمان اجراي قانون مديريت خدمات كشوري با شرط سني 50 سال ادامه داشت.

اين در حالي است كه با تصويب قانون مديريت خدمات كشوري، شرايط جديد نحوه بازنشستگي معلولان و جانبازان تغيير كرد؛ به‌طوري كه براساس تبصره يك ماده 103 قانون مديريت خدمات كشوري، اين گروه با 25 سال سابقه خدمت و بدون شرط سني مي‌توانند بازنشسته شوند و يا به عبارت ديگر، شرط سني 50 سال در قانون مديريت خدمات كشوري از نحوه بازنشستگي معلولان و جانبازان حذف شده است.